Báo Mai
https://baomai.blogspot.com/2011/11/ban-ve-oi-mat-trong-tuong-menh.html
Đôi mắt của chúng ta có các thụ thể đáp ứng với chất oxytocin và phenylethylamine, cả hai đều được coi là chất hóa học của tình yêu liên quan đến sự gắn bó.
Hãy tưởng tượng một người mẹ đang chăm sóc đứa con mới sinh. Mặc dù thị lực của em bé còn chưa phát triển, nhưng các nhà khoa học tin rằng trẻ sơ sinh đã có một mạng lưới thần kinh chuyên dụng để nhận biết đôi mắt của mẹ cách xa 8 đến 12 inch. Thú vị thay, đây cũng chính là khoảng cách từ mắt của người mẹ đến ngực. Thiết kế đáng chú ý này cho phép người mẹ kết nối theo bản năng với em bé sơ sinh qua cái nhìn chung của họ.
Tiến sĩ Martha Welch, giám đốc sáng lập chương trình khoa học nuôi dưỡng tại Columbia University đã viết, “Giao tiếp bằng mắt rất quan trọng đối với sức khỏe.
Chúng ta được lập trình để làm điều đó từ khi sinh ra.”
Giống như nhiều bác sĩ tâm thần nhi khoa khác, Tiến sĩ Welch tin rằng “ngôn ngữ giao tiếp bằng mắt thân mật” giữa người mẹ và trẻ sơ sinh là giai đoạn giao tiếp nền tảng cần được khuyến khích. Điều này giúp chúng ta xây dựng những mối quan hệ bền chặt trong suốt cuộc đời.
Điều quan trọng đối với sức khỏe của bạn
Nhưng các loại màn hình điện tử đang làm gián đoạn mối liên kết thị giác này. Một nghiên cứu cho thấy khoảng 30% các bà mẹ cho con bú bình bị phân tâm bởi một hình thức công nghệ nào đó. Trong một nghiên cứu khác, khoảng 10% các bà mẹ cho con bú cho biết họ sử dụng điện thoại thông minh hoặc máy tính bảng.
Với ít cơ hội thực hành giao tiếp bằng mắt hơn, ngày càng có nhiều trẻ em ở Hoa Kỳ lớn lên với sự ngượng ngùng trong giao tiếp bằng mắt. Theo Viện Sức Khỏe Tâm Thần Quốc Gia, gần 10% thanh niên từ 13 đến 18 tuổi gặp phải những lo lắng xã hội. Đối với những đứa trẻ này, giao tiếp bằng mắt là căng thẳng và không thoải mái – đến mức các nhà nghiên cứu có thể quan sát được những thay đổi đáng kể trong hoạt động của bộ não.
Nhưng điều gì làm cho giao tiếp bằng mắt có sức mạnh như vậy? Làm thế nào một người có thể vượt qua sự ngại ngùng khi giao tiếp bằng mắt ở bất kỳ độ tuổi nào và tận dụng những lợi ích của giao tiếp bằng mắt? Chúng ta hãy xem xét câu hỏi này và thiết lập duy trì giao tiếp bằng mắt trong các mối quan hệ và tiếp xúc của chúng ta.
Trò chơi ú òa: Tại sao giao tiếp bằng mắt lại quan trọng
Bắt đầu từ khi còn nhỏ, việc nhìn nhau bằng mắt là niềm vui cho tình yêu thương cha mẹ và là một trong những cột mốc đầu tiên mà các em bé đạt được.
Đáng chú ý là trẻ sơ sinh có thể quan tâm đến khuôn mặt của mẹ trong vòng vài tiếng sau nhịp thở đầu tiên. Trẻ sơ sinh từ 2 đến 5 ngày tuổi thích nhìn nhau hơn là nhìn ra chỗ khác.
Theo tiến sĩ Uwellch, “Khi một người mẹ rời khỏi điện thoại và tiếp tục giao tiếp bằng mắt, em bé sẽ cố gắng giao tiếp nhiều hơn.”
Đáng chú ý, mắt chúng ta có các thụ thể đối với oxytocin và phenylethylamine, cả hai đều được coi là chất xúc tác của tình yêu liên quan đến sự gắn kết.
Mối quan hệ gia đình cũng trở nên sâu sắc hơn trong thời gian chơi trò ú oà: Với bàn tay bịt mắt lại, rồi đưa tay ra khỏi mắt, các bà mẹ trên toàn thế giới chia sẻ niềm vui của trò chơi văn hóa toàn cầu này. Thoạt đầu, trò chơi sẽ gặp phải vẻ mặt bàng hoàng của đứa trẻ. Đối với một đứa trẻ non nớt, việc không nhìn thấy mặt người mẹ đồng nghĩa với việc bà đã biến mất.
Tuy nhiên, vào khoảng 6 đến 8 tháng, các em bé nhận ra rằng mẹ chỉ trốn đi một chút, và trò chơi ú òa này trở nên thú vị. Khoảng 9 đến 11 tháng tuổi, trẻ phát triển khả năng theo dõi ánh mắt của người khác và bắt đầu quan sát những gì người khác nhìn thấy.
Những tiến bộ này trong việc nhìn bằng mắt cũng cho thấy sự phát triển của bộ não và khả năng giao tiếp đang đi đúng hướng. Các chuyên gia nhi khoa thường xuyên kiểm tra các mốc giao tiếp bằng mắt. Nếu bỏ lỡ một tiêu chuẩn, nhiều nguyên nhân sẽ được xem xét, bao gồm khoảng cách cha mẹ, thiếu giao tiếp bằng mắt hoặc tiếp xúc quá mức với truyền thông kỹ thuật số.
Mặc dù tất cả những điều này xảy ra từ rất sớm, nhưng ánh mắt vẫn là một phần thiết yếu của các mối quan hệ trong suốt cuộc sống.
Khi mắt nhìn vào mắt: Bộ não phản ứng như thế nào
Khi nói đến ngôn ngữ cơ thể, giao tiếp bằng mắt thường là điều đầu tiên chúng ta chú ý khi gặp gỡ người khác.
Các nghiên cứu đã chứng minh rằng khi người ta nhìn vào mắt một người bạn ngoài đời thực, hoạt động thần kinh của bộ não tăng cao. Các hiện tượng thần kinh tương tự đã bị thiếu vắng khi nhìn vào một bức ảnh kỹ thuật số trên màn hình. Các nhà khoa học tin rằng điều này một phần bắt nguồn từ một mạng lưới thần kinh trong bộ não chuyên giải quyết các tín hiệu không lời của mắt và các thông điệp mà mắt truyền tải.
Giao tiếp bằng mắt cũng là ưu tiên hàng đầu cho bộ não tin tưởng và giúp chúng ta cảm thấy đồng cảm khi nói chuyện với ai đó.
Điều này đã được chứng minh trong một nghiên cứu hình ảnh thần kinh năm 2019, trong đó một nhóm các nhà khoa học Nhật Bản quan sát những gì xảy ra trong bộ não trong thời gian thực khi hai người lớn nhìn nhau. Được xuất bản trên eNeuro, nghiên cứu cho thấy rằng giao tiếp bằng mắt chuẩn bị cho sự đồng cảm bằng cách kích hoạt đồng thời các khu vực giống nhau trong não của mỗi người.
Cụ thể, tiếp xúc với mắt được chứng minh là kích hoạt hệ thống limbic (*), một tập hợp các vùng não được kích hoạt khi mắt hoặc bất kỳ bộ phận nào của cơ thể di chuyển vào lúc chúng ta quan sát người khác, họ cũng được kích hoạt vùng vỏ não tương tự.
Nói cách khác, trong một cuộc trò chuyện, giao tiếp bằng mắt kích thích cùng một khu vực trong bộ não ở cả hai người, điều này có nghĩa là các cá nhân phải hòa hợp với nhau. Sự “đồng bộ hoá hệ thống limbic” này cho thấy sự đồng cảm có thể được sinh ra từ ánh nhìn với một người hoặc nhiều người.
Điều này cũng cho ta cái nhìn sâu sắc về vai trò của giao tiếp bằng mắt trong việc hiểu được tông màu cảm xúc, đưa ra kết luận, thêm lý do để nói mắt được cho là cửa sổ tâm hồn chúng ta – với đôi mắt ta có thể hiểu sâu sắc về người khác và ngược lại, cảm thấy được thấu hiểu.
Nhận ra bạn bè hoặc kẻ thù
Để thuyết phục giả thuyết giao tiếp bằng mắt, các nhà nghiên cứu từ Đại học Northeast ở Boston đã giải thích rằng giao tiếp bằng mắt tạo nên ấn tượng của chúng ta về người khác. Theo nghiên cứu của họ, chúng ta nhận thấy những người giao tiếp bằng mắt nhiều hơn sẽ thông minh hơn, chân thành hơn và tận tâm hơn.
Tuy nhiên, việc nhìn vào mắt nhau quá lâu – hơn tám giây – có thể khiến mọi người cảm thấy khó chịu, theo một nghiên cứu được công bố trên Royal Society Open Science. Chẳng hạn, cha mẹ, anh chị em hoặc thậm chí là người lạ cũng có thể dùng ánh mắt mạnh mẽ để báo hiệu rằng họ không hài lòng hoặc thậm chí tức giận.
Khả năng phân biệt ý nghĩa trong một tình huống căng thẳng như vậy – phân biệt giữa bạn và kẻ thù – phụ thuộc vào cách các tế bào thần kinh não được kích hoạt trong hạch hạnh nhân và vỏ não trước trán.
Hạch hạnh nhân là một phần cảm xúc cốt lõi của bộ não, phản ứng theo bản năng với các mối đe dọa, trong khi vỏ não trước trán là phần cuối cùng của não phát triển hoàn toàn. Hạch hạnh nhân kiểm soát các chức năng điều hành, chẳng hạn như ra quyết định và kiểm soát nghị lực.
Tóm lại, việc hiểu được ý định của ai đó phụ thuộc vào nhiều yếu tố, chẳng hạn như tín hiệu ngôn ngữ cơ thể, văn hóa và hoàn cảnh. Tuy nhiên, giao tiếp bằng mắt vẫn làm tăng khả năng kết nối tình cảm với người khác.
Dù vậy, giao tiếp bằng mắt không phải là điều dễ chịu với tất cả mọi người.
Đặt màn hình điện tử xuống để khôi phục kết nối con người
Chúng ta sống trong một thế giới nơi cha mẹ có thể kỷ niệm những cột mốc bằng các trái tim kỹ thuật số, và những đứa trẻ có thể trấn an lẫn nhau bằng những biểu tượng cảm xúc. Giao tiếp kỹ thuật số là cách người ta sống và làm việc, và đó là một cách tuyệt vời để theo kịp những cập nhật mới nhất trong cuộc sống.
Theo nghiên cứu của Công ty Nielsen, trung bình một người Mỹ dành 11 tiếng mỗi ngày để nghe, xem, đọc, hoặc tiếp xúc với truyền thông.
Tiến sĩ tâm lý xã hội học Sherry Turkle và là giám đốc sáng lập của Viện Công Nghệ Massachusetts trên lĩnh vực trí tuệ nhân tạo, cho biết trong một cuộc phỏng vấn do Hiệp hội Tâm lý Hoa Kỳ tổ chức, “Con cái chúng ta ít sẵn sàng ngồi vào bàn ăn tối và nói chuyện với chúng ta.”
Bà nói thêm, “Có vẻ như chúng ta đã từ chối nhìn thấy bằng chứng trước mắt chúng ta và trong lòng chúng ta rằng công nghệ đã làm xói mòn sự đồng cảm như thế nào.”
Như là liều thuốc có thể trị bách bệnh cho dịch bệnh mất kết nối này Tiến sĩ Welch đưa ra một giải pháp đơn giản.
“Nếu chúng ta gặp khó khăn khi giao tiếp bằng mắt, đó là một dấu hiệu cho thấy chúng ta cần phải kết nối.”
Giao tiếp bằng mắt đòi hỏi phải thực hành
Giống như việc rất khó để điều chỉnh lại bộ não của chúng ta khỏi những thói quen cũ, giao tiếp bằng mắt có thể khiến chúng ta cảm thấy không tự nhiên hoặc khiến một người lo lắng nếu không luyện tập. Đôi khi một ánh nhìn an ủi cũng có thể vô tình gây căng thẳng cho những người này, bà Rachel Duval, huấn luyện viên kỹ năng diễn thuyết và truyền thông công chúng.
Bà Duval sinh sống và làm việc tại thành phố New York. Các khách hàng của bà là giám đốc điều hành từ Netflix và Google. Bà cho biết một số người có xu hướng quá nhạy cảm với việc giao tiếp bằng mắt.
Bà trích dẫn nghiên cứu cho thấy bộ não của những người tự kỷ trải qua nhiều hoạt động hơn trong hạch hạnh nhân từ những biểu hiện trên khuôn mặt của mọi người. Điều này có nghĩa là họ có thể tránh giao tiếp bằng mắt vì nó có thể gây ra kích thích quá mức.
Các lý do khác khiến một số người tránh nhìn vào mắt có thể vì họ cảm thấy bị xem xét kỹ lưỡng hoặc bị căng thẳng khi họ là trung tâm của sự chú ý. Tuy nhiên, giao tiếp bằng mắt là một kỹ năng sẽ trở nên tốt hơn khi thực hành đối với hầu hết mọi người.
Nếu bạn ngại ánh mắt, hãy bắt đầu luyện tập với một người bạn thân thiết, như một thành viên trong gia đình hoặc một người bạn. Sau đó, hãy cố gắng nắm bắt các tình huống có tính chất nguy cơ cao hơn, chẳng hạn như những khoảnh khắc giao tiếp bằng mắt khi nói chuyện với đồng nghiệp. Tương tự, cha mẹ có thể khuyến khích những thói quen này ở nhà, giống như dạy trẻ sử dụng những từ lịch sự như “xin vui lòng” và “cảm ơn.”
5 lời khuyên của chuyên gia để thực hành giao tiếp bằng mắt ở mọi lứa tuổi
Dưới đây là một số mẹo dễ dàng để thực hành giao tiếp bằng mắt:
- Thiết lập giao tiếp bằng mắt ngay từđầu cuộc trò chuyện: Trước khi nói chuyện với ai đó, hãy giao tiếp bằng mắt đủ lâu để nhận biết màu mắt của người kia.
- Duy trì giao tiếp bằng mắt trong ba đến năm giây: Sau khi bạn đã thiết lập giao tiếp bằng mắt, hãy giữđiều này trong khoảng ba đến năm giây mỗi lần. Khi ngừng giao tiếp bằng mắt, hãy liếc sang một bên trước khi thiết lập lại.
- Nhìn đi chỗkhác khi cần: Khi nói chuyện với ai đó, việc thường xuyên rời mắt khỏi người khác là điều tự nhiên, đặc biệt là khi bạn tập trung suy nghĩ hoặc chạm vào cảm xúc bản thân.
- Nhìn đi chỗkhác một cách chậm rãi: Khi bạn nhìn đi chỗ khác, hãy thực hiện thật chậm rãi. Đưa mắt đi chỗ khác có thể khiến bạn trông có vẻ lo lắng. Hơn nữa, việc nhìn xuống cho thấy bạn kém tự tin.
- Lắng nghe bằng mắt: Khi lắng nghe ai đó nói chuyện với bạn, điều quan trọng là phải giao tiếp bằng mắt với họ. Gật đầu hoặc sửdụng các cách diễn đạt khác để cho họ biết bạn quan tâm đến cuộc trò chuyện.
Hãy nhớ rằng, “Nếu bạn ngại giao tiếp bằng mắt thì bạn cũng ngại mỉm cười,” bà Duval nói thêm. “Tôi thường bảo mọi người rằng hãy thử mỉm cười vì nụ cười sẽ khiến người khác cảm thấy thoải mái và cũng khiến bạn cảm thấy thoải mái.”
Chú thích của dịch giả
(*)Hệ thống limbic là một nhóm các cấu trúc liên kết nằm sâu trong bộ não, có nhiệm vụ kiểm soát cảm xúc và hành vi của con người. Các nhà khoa học vẫn chưa thống nhất về danh sách đầy đủ các cơ quan trong hệ thống limbic.
Cara Michelle Miller _ Công Thành
Views: 0
