Tâm lý giáo dục

Chuyện cho con: Khi lòng tốt bị lợi dụng (1)

Ngoan Nguyễn

 

Trong Thánh lễ Chủ Nhật, một linh mục nọ đứng trên bục giảng lễ cho thiếu nhi về sự biết ơn…ông ta kêu gọi các em, và cả người lớn nữa hãy lần chuỗi cầu nguyện với lòng biết ơn và có ví dụ cụ thể như: khi lần chuỗi mân côi, chục đầu tiên cầu xin Chúa cho các linh mục, người rửa tội cho mình, người giúp mình hoàn thành các phép bí tích; chục thứ hai cầu xin các nữ tu (Sister), người dạy giáo lý cho mình, người giúp cho mình hình thành các đức tính tốt; chục thứ ba thì cầu cho linh mục, người làm phép hôn phối cho mình, người làm chứng tình yêu của đôi trẻ và …v..v…

Tiếp đến, vị linh mục này còn hô hào tiếp tay vào xin tiền lần thứ hai dành cho quỹ hưu dưỡng và lo lắng cho các khó khăn của các linh mục, các sơ già nua, bịnh tật…

Các con thân mến, ba còn nợ các con về câu hỏi “lòng tốt có bị lợi dụng không?” và ba xin dùng hai mẫu chuyện trên để các con có cái nhìn đúng và sai khi làm việc thiện, việc tông đồ, hay đền ơn và đáp nghĩa.

Chúng ta sinh ra trên đời không ai là hoàn hảo cả. Rồi cũng sẽ có lúc chúng ta gặp khó khăn, sai lầm, bệnh tật… cần phải nhận sự giúp đỡ của người khác. Khi đó, chúng ta cần phải biết ơn họ, những người đã giúp đỡ, đã cưu mang chúng ta lúc chúng ta gặp toàn khó khăn hoạn nạn, đó chính là lòng biết ơn. Lòng biết ơn là một đức tính tốt và cũng là truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta bao đời nay.

Ở câu chuyện thứ nhất và câu chuyện thứ hai nhìn bao quát chúng ta cầu nguyện cho tất cả mọi người là điều rất tốt và nhất là xuất phát từ tấm lòng của mình hay chúng ta quyên tiền làm từ thiện cho người già yếu, neo đơn, bịnh tật hay các cha, các nữ tu  hữu dưỡng là việc thiện đáng làm và đáng khen. Nhưng nếu để nhận định tốt hay là xấu, thì hãy để Thiên Chúa, Đấng thấu suốt mọi bí ẩn sẽ trả lời cho con chứ không phải là con người.

Thật sự có cái gì sai sai khi chúng ta đặt ra quá nhiều sự biết ơn trên một trẻ nhỏ từ lúc sinh ra cho đết khi trưởng thành. Ở trong nhà nào là chúng nó phải biết ơn Ông, Bà, Cha, Mẹ, anh, chị, em, cô, dì, chú bác…còn ở ngoài đường thì nào là Thầy, cô, linh mục, nữ tu…Khi vửa chập chững vào đời thì phải biết ơn xếp, người làm chung; rồi khi lấy vợ, lấy chồng thì sự biết ơn này lại áp dụng cả bên chồng, bên vợ hay là cả dòng họ bên vợ, bên chồng, đều phải biết ơn.

Wow, với bề dày về “biết ơn và đền trả” cuộc sống của các em thật sự sẽ có quá nhiều áp lực và chả vui vẻ gì khi nhìn thấy ai các em cũng thấy như “nợ” họ cả cuộc đời vậy. Sống và lớn lên làm người để làm gì khi chúng mắc nợ quá nhiều, và làm sao chúng nó có thể trả cho nổi?

Thật vậy, lòng biết ơn thật đáng quý, nhưng chúng ta không báo đáp hay trả ơn thì chúng ta thành những con người vô ơn, vô tình vô nghĩa thật đáng chê trách sao? Nếu chúng ta không đền đáp hay trả ơn chúng ta trở thành những người xấu xí sao?

Thật khó khi làm người phải không các con? Lòng biết ơn và đức bác ái rất cần cho cuộc sống …nhưng nó không phải là cái nợ để các con phải khoác vào để rồi phải sống hai mặt hay gian dối khi chúng ta không làm được gì cả!

Vậy một câu hỏi đặt ra: thật sự các linh mục, các nữ tu, các bậc làm cha, làm mẹ, các thầy cô, giáo…có cần phải được các em biết ơn, phải cầu nguyện thay hay đền đáp như là một điều tiên quyết không?

Xin thưa, câu trả lời là không.

Khi chúng ta lớn lên làm người, từ việc chọn lựa làm cha, làm mẹ,  làm thầy tu, linh mục hay thầy giáo, cô giáo…chúng ta đã chấp nhận công việc, nghề ngiệp hay sự tu trì của mình, thì chúng ta phải sống kiên định và chấp nhận sự may rủi hay cái giá phải trả cho sự chọn lựa của mình bằng chính cả cuộc sống. Đó là tự chủ bản thân làm người và lòng tự trọng của con người để không muốn lợi dụng lòng tốt của kẻ khác.

Người có lòng tự trọng là người luôn biết trị giá của chính mình. Biết mình là ai, mình có những gì. Mình tự hào về điều gì và không để mọi người xâm phạm hay khinh khi đến những điều ấy. Biểu hiện của lòng tự trọng là không tham tiền bạc, của cải bất chính, không nhặt được của rơi, trả lại người mất…

Có thể trong cuộc đời chúng ta sẽ gặp rất nhiều khó khăn, hay rơi nước mắt …nhưng không vì thế mà không có lòng tự trọng để lợi dụng lòng tốt, lòng biết ơn của người khác báo ơn cho mình, như là một cứu cánh giúp đỡ cho mình để trục lợi cá nhân riêng. Tuy trong cuộc sống vẫn còn có nhiều người sống vô ơn, bạc nghĩa. Họ sống ích kỉ, chỉ biết đến lợi ích của bản thân mình. Họ thờ ơ, vô cảm trước cuộc sống khó khăn của bao người. Nhiều người còn nhẫn tâm xúc phạm hoặc hủy hoại thành quả lao động của người khác. Những người như thế thật đáng chê trách và bị xã hội lên án.

Trong xã hội ngày nay, sự dối trá lừa đảo đã trở thành luật sống, thì sự trung thực dám nói và nghĩ như các con quả thật là vàng. Chúng ta hãy học như Đức Giêsu đã dạy trong việc cầu nguyện và làm việc bác ái:

“Khi làm việc lành phúc đức, anh em phải coi chừng, chớ có phô trương cho thiên hạ thấy. Bằng không, anh em sẽ chẳng được Cha của anh em, Đấng ngự trên trời, ban thưởng. Vậy khi bố thí, đừng có khua chiêng đánh trống, như bọn đạo đức giả thường biểu diễn trong hội đường và ngoài phố xá, cốt để người ta khen. Thầy bảo thật anh em, chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi bố thí, đừng cho tay trái biết việc tay phải làm, để việc anh bố thí được kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh. Và khi cầu nguyện, anh em đừng làm như bọn đạo đức giả: chúng thích đứng cầu nguyện trong các hội đường, hoặc ngoài các ngã ba ngã tư, cho người ta thấy. Thầy bảo thật anh em: chúng đã được phần thưởng rồi. Còn anh, khi cầu nguyện, hãy vào phòng, đóng cửa lại, và cầu nguyện cùng Cha của anh, Đấng hiện diện nơi kín đáo. Và Cha của anh, Đấng thấu suốt những gì kín đáo, sẽ trả lại cho anh.” (Mt 6,1-6.16-17)

Để thay cho lời kết, chúng ta xin nhớ điều cốt yếu khi làm bác ái và cầu nguyện là phải làm trong tinh thần khiêm tốn và mọi người cần có lòng tự trọng. Chúng ta nên tránh khua chiêng đánh trống khi bố thí để tìm tiếng khen; Tránh cầu nguyện ở chỗ đông người để được ca tụng. Thật ra đã có quá nhiều sự lợi dụng lòng tốt cho những mục đích xấu xa mà nếu có thời gian chúng ta sẽ nói tới hay bàn kỹ.

Hen gặp vào kỳ sau.

Orange County 12, 06 2021

Ngoan Nguyễn

Views: 0

Người đăng bài viết

Joe M.D.