Mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là mầu nhiệm trung tâm của đời sống Kitô hữu. Niềm tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi là chìa khóa giúp người tín hữu giải mã các bí mật của ý nghĩa cuộc đời mình trong chiều kích hiện tại và mai hậu.
Nhưng mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi là một thực tại cao siêu huyền diệu vượt qúa trí khôn của con người. Qua dòng lịch sử của Giáo hội, có nhiều thần học gia đã ra công suy tư và minh giải mầu nhiệm này với phương châm “Đức tin đi tìm kiếm sự hiểu biết”. Tùy theo cách tiếp cận và sự soi sáng của ân sủng, các tác giả từ các trường phái thần học khác nhau đã khai mở cho chúng ta nhiều con đường để tiếp cận, hiểu và sống mầu nhiệm Ba Ngôi.
Đến thời Trung cổ, Giáo hội đã xác định được một niềm tin vào Thiên Chúa Ba Ngôi, không còn sự tấn công của các lạc giáo nữa, nhưng các nhà thần học thời kỳ này vẫn miệt mài giải thích về mầu nhiệm này. Đại diện cho trường phái thần học Phan sinh, thánh Bonaventura cũng đã có những khám phá độc đáo về nền tảng của tín điều Thiên Chúa Ba Ngôi. Các quan điểm thần học về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi của thánh tiến sĩ Chí Ái này vẫn có một vị thế và tầm ảnh hưởng rất đặc biệt trong Giáo hội trong nhiều thế kỷ qua.
Vậy đâu là cách giải thích về mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi của ngài và quan điểm thần học đó có mang lại lợi ích gì cho đời sống đức tin của người tín hữu hôm nay không?
I. QUAN NIỆM CỦA THÁNH BONAVENTURA VỀ THIÊN CHÚA BA NGÔI
Cốt lõi và nền tảng của truyền thống tri thức Phan Sinh trong lãnh vực thần học là tín điều Thiên Chúa Ba Ngôi. Thiên Chúa Nhất Thể Tam Vị là khởi đầu (Prinmitas) và là nguồn phát sinh (Fecunditas) tất cả mọi hiện hữu. Thánh Bônaventura là người có công đầu trong việc đặt nền móng và khai triển hướng thần học này.
1.Mô Mẫu Thần Học Ba Ngôi Của Thánh Bonaventura
Trong bối cảnh của thế kỷ XIII thần học về Ba Ngôi được các nhà thần học Phan sinh và Đa minh đặc biệt quan tâm khai thác. Trong thời đầu của Kinh viện, các thần học gia chịu ảnh hưởng của học thuyết tân Platon. Trong khi thánh Thomas chịu ảnh hưởng của Augustinô về vấn đề Thiên Chúa Ba Ngôi, thì thánh Bonaventura đi ngược lại quan điểm của Augustine. Ngài không lấy lại tính chất mô phạm của Ba Ngôi đối với con người và lý thuyết về các tương quan của Augustine, làm nền tảng cho quan điểm thần học của mình về Thiên Chúa Ba Ngôi.
Nhưng ngài mô tả mẫu thức Chúa Ba Ngôi theo truyền thống Giáo phụ Hy lạp, điều mà nhà thần học Capadocia đã đề cập tới vài thế kỷ thứ tư: “Ba Ngôi trong một bản tính”. Thứ đến, thánh Bonaventura cũng chịu ảnh hưởng bởi lối giải thích Ngôi vị trong tương quan hỗ tương của Gioan Damascene vào thế kỷ thứ tám. Kế tiếp, ngài cũng chịu ảnh hưởng rất nhiều về lối giải thích Thiên Chúa Ba Ngôi của Mao-Dionysius: “Thiên Chúa là Sự Thiện lan toả”. Và Bonaventura cũng chịu ảnh hưởng của học giả Richard Victor về việc giải thích các Ngôi vi theo tính đa nguyên: “Thiên Chúa là Đức Ái tối thượng thì Đức Ái không thể không hiện diện trong Ngài dưới hình thức đa nguyên”.
Sau cùng chúng ta nhận thấy quan điểm của Bônaventura về Thiên Chúa Ba Ngôi được gợi hứng và thấm đượm bởi quan điểm của thánh Phanxicô về một Thiên Chúa Tốt lành và Thiên hảo. Tin thần này được các vị thầy của ngài ở đại học Paris khai triển, đặc biêt là Alaxandria Hales.
Với những ảnh hưởng kể trên, thánh Bonaventura đã triển khai thần học Ba Ngôi của ngài một cách tinh tế và rất sáng tạo.
2.Thánh Bonaventura Giải Thích Mầu Nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi
*.Quan niệm về Ngôi Vị (Nhiều Ngôi vị trong một bản tính Duy nhất và phương thức sinh suất)
Nếu như thánh Thomas và Anselmo quan tâm đến việc chứng minh sự hiện hữu của Thiên Chúa, thì thánh Bonaventura không quan tâm đến chuyện đó, nên mọi suy tư thần học của ngài bắt nguồn từ niềm tin truyền thống của Giáo Hội. Niềm tin của Bonaventura về Thiên Chúa có nhiều Ngôi vị, nhưng chỉ trong một bản tính Thiên Chúa mà không bao giờ thay đổi. Ngài nói: “Về việc có nhiều Ngôi vị trong một bản tính duy nhất, đức tin đúng đắn dạy chúng ta phải tin giữ: Trong bản tính duy nhất có Ba Ngôi vị là Cha, Con và Thánh Thần. Ngôi Một không do [Ngôi] nào (a nlla), Ngôi Hai do một mình Ngôi Một mà sinh ra, Ngôi Ba thì từ Ngôi Một và Ngôi Hai mà thọ suy hay phát xuất (per spirationem sive processionem).” Thực thế, ở điểm này Bonaventura chịu ảnh hưởng của Aristote về sự phân biệt các phương cách phát sinh. Ngài loại bỏ phương cách ngẫu nhiên và giữ lại hai phương cách tự nhiên và cố ý và mặc cho nó màu mắc của Kitô giáo. Từ đó, ngài quan niệm Thiên Chúa là sự Thiện lan tỏa mình ra, nên trong Thiên Chúa có hai phương cách sinh suất.
Thứ nhất là sự thông truyền viên mãn nhất theo bản tính làm phát sinh Ngôi Lời, trong Người mọi sự được phát xuất ra. Theo đó, “Chúa Con phát xuất theo phương cách tự nhiên, nghĩa là theo bản tính của Chúa Cha. Khi Cha sinh ra Con thì thông truyền cho Con sự sống từ bản tính của mình.” Điều này ngược với truyền thống từ thời thánh Augustine và thánh Thomas đã ghi nhận là theo cách của lý trí.
Thứ hai là sự thông truyền theo ý chí làm phát sinh Thánh Thần: “Thánh Thần phát xuất chủ yếu và trực tiếp từ Cha và một cách gián tiếp từ Con, nghĩa là Cha là nguyên lý tiên khởi; còn Con lãnh nhận từ Cha quyền được trở thành nguyên lý làm phát xuất Thánh Khí.” Ở điểm này chúng ta nhận thấy thánh Bonaventura chịu ảnh hưởng bởi các giáo phụ Hy lạp, vì các ngài luôn nhấn mạnh ưu quyền của Chúa Cha và Chúa Thánh Thần phát xuất từ Chúa Cha và Chúa Con.
Tóm lại, Bonaventura hiểu Ba Ngôi như là một mô thức thần linh (examplarity), tức là, tính sung mãn (fecundity) vô biên của sự thiện lành nơi Thiên Chúa diễn đạt qua tính lan tỏa (emanation) của Ba Ngôi Vị và tuôn tràn xuống vũ trụ tạo thành. Chính xác hơn, từ sự sung mãn của Ngôi Thứ Nhất của Ba Ngôi (Cha), phát sinh Ngôi Lời (Ngôi Hai) và khí xuất (spirate) Thánh Thần Tình Yêu (Ngôi Ba). Từ chỗ giải thích nguồn gốc các Ngôi vị Cha, Con và Thánh Thần, thánh Bonaventura tin rằng có một mối tương quan thân mật giữa các Ngội vị, trong mầu Nhiêm Ba Ngôi.
*Tương quan giữa các Ngôi vị (Sự Thiện Hảo tự lan tỏa)
Thánh Bonaventura bằng kinh nghiệm thần bí của mình và chịu ảnh hưởng của thuyết lan tỏa của P.Denys đã nhìn Thiên Chúa dưới tước hiệu Thiện hảo (Bonum). Thiện hảo là chân lý cao cả và là Tình yêu hoàn hảo. Ngài viết: “Sự Thiện hảo là nền tảng chính yếu giúp chúng ta chiêm ngắm các cuộc nhiệm xuất.” Nhờ ý niệm về sự Thiện Hảo thông truyền giúp chúng ta hiểu các nhiệm xuất trong Ba Ngôi. Theo Bonaventura thì Sự Thiện tự nó lan tỏa ra theo khuynh hướng tự nhiên và luôn hiến thân. Nếu có Sự Thiện tuyệt tối thì cũng có sự lan tỏa tuyệt đối, tức sự chuyển thông hữu thể của mình. Ngài lý giải: “Sự thông truyền viên mãn của sự Thiện tối cao đoi hỏi nhất thiết phải có Ba Ngôi là Cha, Con và Thánh Thần.” Đó chính là sự nhiệm xuất Ba Ngôi vị thần linh: Chúa Cha khi sinh ra Chúa Con, thì thông ban cho người tất cả hữu thể và tất cả khả năng hoạt động của mình. Và bởi vì bản tính thần linh thì tuyệt hảo và đơn thuần, nên Chúa Cha thông ban cho Chúa Con bản tính của mình. Vì thế Chúa Cha và Chúa Con cùng sở hữu một bản tính thần linh duy nhất. Chúa Thánh Thần phát xuất từ Cha và Con…vì thế Thánh Thần cũng cùng một bản tính với Cha và với Con.”
Từ sự nhiệm xuất của Thiên Chúa, thánh Bonaventura cho ta thấy: “Nơi Ba Ngôi vì Sự Thiện tối cao, nhất thiết đòi hỏi một sự hiến thân vô biên; do sự đồng bản thể tuyệt đối nên có sự tương đồng sâu xa…Các Ngôi vị cũng ở trong một tương quan thân ái khôn tả: vì thế mỗi Ngôi vị nhất thiết ở trong các Ngôi vị khác bằng một sự tương tại hoàn hảo, và mỗi Ngôi vị hành động cùng với hai ngôi vị kia trong sự hiệp nhất bất khả phân ly về bản thể, quyền năng, và hoạt động của chính Ba Ngôi diễm phúc.”
Theo thánh Bonaventura trong mối tương quan thần linh đó, Ngôi Lời có một vai trò trung tâm nối kết rất đặc biệt: “Ngôi Lời là vĩnh cửu và là trung tâm của mầu nhiệm Ba Ngôi, nên Ngôi Lời là điểm nối kết giữa Chúa Cha, là Đấng sinh thành từ muôn đời, và Chúa Thánh Thần là Đấng hoàn toàn được sinh thành”. Vì vậy, trong Ba ngôi Thiên Chúa, mỗi Ngôi vị lại có chức năng đặc thù của mình.
* Chức Năng Của Các Ngôi Vị
Đối với thánh Bonaventura mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngôi bắt nguồn từ mầu nhiệm Chúa Cha, nhưng mỗi ngôi vị có một chức năng khác nhau.
Với Chúa Cha, “Ngài không được sinh ra, không có nguồn gốc nên Ngài là nguồn mạch sinh hạ các ngôi khác. Chúa Cha thực là “Cha” bởi vì trong sự lan tỏa sự thiện, Ngài mãi mãi sinh hạ Chúa Con. Chúa Cha thực sự là Cha trong nghĩa tròn đầy nhất của hành động sinh hạ”. Vì Chúa Cha là nguồn mạch của sự thiện lan tỏa, nên Ngài có chức năng là lan tỏa và thông truyền sự thiện cho kẻ khác. Mà bất cứ điều gì Chúa Cha trao ban đều tuyệt đối và tròn đầy, nên Ngài không thể trao ban một nửa sự thiện và giữ lại nửa kia cho mình.
Với Chúa Con, thánh Bonaventura mô tả Chúa Con được sinh hạ bởi sự tốt lành của Chúa Cha. “Vì thế, Chúa Con là mọi sự của Chúa Cha nhưng trong một ngôi vị khác hơn Chúa Cha”. Vì được xuất phát từ Chúa Cha, nên Chúa Con có chức năng diễn đạt sự toàn hảo của Chúa Cha. “Nếu Chúa Cha nghèo khó thì Chúa Con cũng vậy. Bởi vì Chúa Cha, Đấng hoàn toàn quy hướng về Chúa Con do bản tính thiện hảo, khiêm tốn nên Chúa Con cũng rất khiêm nhường khi tuyệt đối quy hướng về Chúa Cha. Cả Chúa Cha và Chúa con chia sẻ mối quan hệ hỗ tương duy nhất trong sự tương hợp và phương cách diễn đạt”. Hơn nữa, vì diễn đạt sự hoàn hảo của Chúa Cha, nên Chúa Con trở nên Ngôi Lời, mà Ngôi Lời là nghệ thuật của Chúa Cha, nên Ngài còn có chức năng là diễn ta ý tưởng của Chúa Cha. “Ngôi Lời là Đấng cưu mang hành động tự thông truyền của Chúa Cha. Ngôi lời diễn tả chính xác mầu nhiệm Chúa Cha như là sự thiện, tình yêu và nguồn mạch viên mãn của tất cả khả thể…Tuy nhiên, Ngôi Lời cũng chia sẻ với Thần Khí”.
Còn Thần Khí, Ngài được sinh hạ bởi ý muốn Chúa Cha. Thánh Bonaventura mô tả chức năng của thần khí là hành động của hoàn hảo của thần ý. Như kết quả của tình yêu, Chúa Thánh Thần là quà tặng để liên kết chúng ta với Chúa Cha và Chúa Con. Hơn nữa, Chúa Thánh Thần còn có chức năng khác là lôi kéo chúng ta vào mầu nhiệm tình yêu giữa Chúa Cha và Chúa Con.
Như vậy, theo thánh Bonaventura Ba Ngôi Vị đều có chức năng hoạt động trong nhau, nhưng Ba Ngôi không ở trong sự khép kín mà luôn ở trong tình trạng tuân tràn và đón nhận sự thiện. Chính sự tương quan tình tình yêu giữa Ba Ngôi đã làm phát sinh ra thế giới thụ tạo.
*Mầu nhiệm Ba Ngôi và thế giới thụ tạo
Đối với thánh Bonaventura, mầu nhiệm Thiên Chúa Ba Ngô bắt nguồn từ mầu nhiệm Chúa Cha là nguồn mạch của mọi thực tại. Nơi Ngài hàm chứa một sự lan tỏa tuyệt đối và Ngôi Lời là hình ảnh đích thực của Thiên Chúa, là sự hiện diện của Chúa Cha. Như vậy, Chúa con được sinh ra bởi sự tốt lành của Chúa Cha vì bản chất của Chúa Cha là sự thiện lan tỏa. Vì vậy mối liên hệ giữa Chúa Cha và Chúa con trong thần học của thánh Bônaventura là nền tảng để giải thích mối liên hệ giữa Ba Ngôi và thế giới thọ tạo.
Thánh Bonaventura đã làm nổi bật được tương quan mật thiết giữa Ba Ngôi và thế giới. Chính tình yêu giữa Ba Ngôi làm phát sinh tất cả các thụ tạo trong thế giới này. Vì Chúa Cha là nguyên nhân của sự sống, nên cuộc sống của con người và các loài thụ tạo không thể tách biệt với Ngài và các Ngôi vị thần linh khác.
Theo thánh Bonaventura thì trong thế giới thụ tạo con người là một ‘bản sao’ (similitude) của Thiên Chúa, và là vương miện của mọi loài thụ tạo. Được tạo dựng theo hình ảnh Thiên Chúa, con người giống như Thiên Chúa nhất. Con người là thụ tạo tinh thần có thể xác, nhận thức được Thiên Chúa và được nhận thức bởi Thiên Chúa qua bản chất bẩm sinh lẫn kinh nghiệm trong đời. Hơn nữa, chúng ta nhận thấy tạo thành biểu lộ sự tự do yêu thương của Thiên Chúa, trong đó con người là thụ tạo có sự tự do yêu thương và đáp trả tình yêu của Thiên Chúa.
Và như vậy, cộng đoàn tình yêu Ba Ngôi là mẫu mực và là nền tảng cho cuộc sống của các thụ tạo, nhất là con người, “vương miện” của công trình tạo dựng và cứu độ.
3. Những Nét Độc Đáo Trong Quan Điểm Của Thánh Bonaventura Về Thiên Chúa Ba Ngôi
Qua việc tìm hiểu quan điểm của thánh Bonaventura về Thiên Chúa Ba Ngôi, chúng ta nhận thấy đối với Bonaventura Thiên Chúa không phải là một thực thể trừu tượng, nhưng cụ thể là Ba Ngôi: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần. Đây là vị Thiên Chúa mà ngài đã tiếp xúc trong kinh nghiệm tôn giáo hằng ngày và nhất là trong kinh nhiệm thần bí của ngài.
Kế đến, ta thấy quan niệm của thánh Bonaventura về Thiên Chúa Ba Ngôi rất gần với quan điểm của thần học hiện đại, nghĩa là quan điểm của ngài trỗi vượt hơn quan điểm của các tác giả Kinh viện trước ngài. Tác giả Scheffczyk đã nhận định rất hay về điều này: “Thánh Bonaventura hơn bất cứ đại diện nào của Kinh viện thời đầu, đã đặt ra những điểm mốc cho một đạo lý về Ba Ngôi được xây dựng một cách cụ thể theo trục chính là lịch sử cứu độ.”
Tuy đã theo dấu chân những người đi trước và tán thành một cách tự nguyện học thuyết của các bậc thầy mình, đặc biệt là học thuyết của người cha và thầy Alexandre de Halès, Bonaventura không ngần ngại đón nhận từ những học thuyết mới tất cả những gì giúp ngài bổ túc cho tư tưởng mình. Đó là một quan niệm về mầu nhiệm Ba Ngôi không khép kín; được tuôn tràn từ tình yêu hiến thân viên mãn, nên Ba Ngôi mang tính khiêm hạ và khó nghèo có một mối liên hệ thân thiết với tạo thành và nhập thể.
Từ đó, thánh Bonaventuar đã tạo được những dấu ấn độc đáo, làm cho học thuyết của ngài về Thiên Chúa Ba Ngôi mang một đặc điểm tinh thần riêng và tiến theo những con đường mà nó đã chọn một cách ý thức để đạt tới một mục đích hoàn toàn chính xác; đó là tình yêu Thiên Chúa, và con đường thiêng liêng đưa tới tình yêu ấy là thần học.
II. NỀN LINH ĐẠO CỦA THÁNH BÔNAVENTURA
1. Một Linh Đạo Quy Kitô
Đối với thánh Bonaventure, thần học và linh đạo không tách rời nhau. Seamus Mullholand nhận định: “Trong các tác phẩm của ngài không có sự phân cách giữa thần học với đời sống thiêng liêng và thần bí”. Ngoài ra, Ewart Cousins còn cho rằng: “thần học của Bonaventure giống như nhà thờ chánh tòa gôtic. Hai ngọn tháp Chúa Ba ngôi và Chúa Kitô liên kết với nhau trong những cột nhà nhân loại và thụ tạo cao vút”. Có thể nói rằng công trình thần học của thánh Bonaventure một cuộc “Hành trình con người lên tới Thiên Chúa”(Itinerarium Mentis In Deum). Đó là “Con đường ba chặng” (Triplica Via) mà trên đó đầy những “dấu tích”, “hình ảnh” về Thiên Chúa Ba Ngôi. Hơn thế, còn có thể nói được rằng con đường đó chính là Chúa Kitô vì chính Người “tác động như là khởi đầu, diễn tiến và kết thúc của hành trình về với Thiên Chúa”. Nếu như từ thuở đời đời, Chúa Kitô là trung tâm giữa Chúa Cha và Chúa Thánh Thần, Người cũng là trung tâm giữa Thiên Chúa và tạo thành; đồng thời còn là trung tâm và mô mẫu của tạo thành.
Thần học linh đạo của thánh Bonavênture mang đậm tính quy Kitô: “Nếu đúng là Thiên Chúa Ba Ngôi tạo dựng vạn vật theo hình ảnh của Ngài, tức là dựa theo Ngôi Lời, hệ luận là bất cứ thụ tạo nào cũng đều mang trong bản chất sâu xa của mình một mối tương quan với Ngôi Lời bất thụ tạo. Hơn thế nữa, những gì được tạo thành đều là một biểu hiện của Ngôi Lời và mang dấu ấn của chính Ba Ngôi Thiên Chúa”.
Chủ ý của thánh Bonavênture khi dùng thuyết lan tỏa để diễn tả tương quan nội tại trong Thiên Chúa Ba Ngôi và giữa Thiên Chúa với tạo thành, thì ngài cũng đồng thời trình bày cho chúng ta một linh đạo (con đường) để sống và tìm về với Thiên Chúa là nguồn gốc của mình. Trong hành trình đó, đức Kitô đóng vai trò trung gian duy nhất. Khi con người có sự hiểu biết Chúa Kitô chịu đóng đinh, trở nên đồng hình đồng dạng với Người, thì con người sẽ tiến vào sự hiệp nhất với Ba Ngôi Thiên Chúa. Bởi vì Chúa Kitô vừa là tấm gương để giúp chúng ta thanh tẩy là làm sáng lại con mắt linh hồn của chúng ta; đồng thời còn là mô mẫu để chúng ta theo đó mà sửa đổi đời sống linh hồn mình là họa lại đời sống yêu thương của Thiên Chúa Ba Ngôi.
2. Một Linh Đạo Hiện Sinh
Thần học của Bonaventure bắt đầu với Chúa Ba Ngôi. Điều đó cho thấy công trình của ngài bám rễ vào nền tảng thần thiêng vừa hiệp nhất lại vừa khác biệt, đây là một cộng đoàn ngôi vị với những cá thể độc nhất nhưng lại quan hệ khăng khít và tương hợp. Chính “cộng đòan” mẫu này, giúp cho mỗi người chúng ta sống linh đạo: tuy có những khác biệt nhưng vẫn hiệp nhất với nhau trong cùng một tình yêu.
Thực vậy, cùng đích của của con người là chiếm được sự trọn hảo. Nhưng đó là sự thiện hảo ở trên chúng ta. Vì thế, chúng ta phải nâng tâm hồn lên cùng Thiên Chúa để có thể gặp được Người. Để tiến lên cùng Thiên Chúa, Bonaventure đã đưa ra cho chúng ta hành trình tâm linh theo lộ trình “từ ngoài đi vào, rồi đi lên” hay nói một cách khác là đưa con người “tiến từ dưới lên trên, từ ngoài vào trong, từ tạm thời đến vĩnh cữu”. Khi đạt đến giai đoạn chiêm ngưỡng thì, trung tâm của cuộc đời người kitô hữu là việc kết hợp với Thiên Chúa của Đức Giêsu Kitô qua sự hiệp thông với người khác. Giáo lý về Chúa Ba Ngôi không phải là giáo lý trừu tượng về bản chất của Thiên Chúa nhưng là lời dạy về cuộc sống của Thiên Chúa với chúng ta và cuộc sống của chúng ta với tha nhân.
Sau khi chỉ cho chúng ta “Hành trình lên tới Thiên Chúa”, thánh Bonaventura chia sẻ cho chúng ta kinh nghiệm thiêng liêng của ngài về việc gặp gỡ Thiên Chúa trong đời sống đức tin. Đó là các con đường dẫn chúng ta đến nguồn mạch của tình yêu là Thiên Chúa Ba Ngôi. Qua con đường “Thanh đạo”, “Minh đạo” và “Hiệp đạo” con người đạt tới một cuộc gặp gỡ kéo dài với Đức Kitô Tử nạn và Phục sinh.
Khi đạt tới mức độ này, con người mới thực sự thỏa mãn nỗi khắc khoải, mong chờ trong kiếp nhân sinh. Như vậy, con người đã đạt tới Thiên Chúa là niềm hạnh phúc đích thực của đời người. Theo thánh Bonaventura, ở tình trạng kết hiệp mật thiết với Thiên Chúa, con người mới thực sự có câu trả lời trọn vẹn về cùng đích của đời mình.
III. KẾT LUẬN
Qua việc tìm hiểu quan điểm của thánh Bonaventura, chúng ta nhận thấy Thiên Chúa Ba Ngôi như sợi chỉ đỏ xuyên suốt tư tưởng thần học của ngài. Trong bức tranh tuyệt tác đó, điểm nhấn của thánh Bonaventura là tương quan tình yêu giữa Ba Ngôi vĩnh cửu và Ba Ngôi với thế giới tạo thành. Nó như là “mô mẫu” cho tương quan của đời sống chúng ta với Thiên Chúa, với anh chị em và với thế giới tạo thành.
Cái nhìn, cái hiểu và cái cảm của thánh Bonaventura về Thiên Chúa Ba Ngôi là một kinh nghiệm thiêng liêng mang tính hiện sinh rất phù hợp với tâm thức của con người mọi thời. Nó như là một “đáp án” dễ hiểu giúp con người tiếp cận và sống tương quan tình yêu với Ba Ngôi Thiên Chúa, nhất là mở ra cho con người một lối đường hy vọng vào thực tại hạnh phúc vĩnh cửu, ngay trong cõi đời đầy hữu hạn, khổ đau và bất hạnh của kiếp nhân sinh này.
Quang Huyền, OFM
Views: 0
