*Theo nhà tâm thần học Hoa Kỳ Scott Peck, chúng ta không nên e ngại khi nói lên sự lệch lạc thật sự về đạo đức và cần phải tìm hiểu nguyên nhân của nó. Đối với các tác giả khác, chẳng hạn như Bs Reichert-Pagnard, chúng ta có thể gọi đây là trường hợp "rối loạn tâm thần trắng" nghĩa là không biểu hiện ra thành triệu chứng rõ rệt.
Chúng ta có thể xếp hạng "người cà chớn" hay ngang ngạnh vào bậc thang từ 1 tới 10 tùy theo mức độ độc ác của họ.
Ở bậc 3, họ là người độc tài trong gia đình, trốn né trong sự chối từ, cố tình làm tổn thương người khác để làm vơi bớt nỗi khổ tâm của chính họ.
Bậc 8, kẻ đốn mạt tuôn trút sự tàn ác sang cho người khác để mong tìm sự vui sướng trong sự đớn đau tinh thần của nạn nhân.
*Theo hai nhà phân tâm học Jean Charles Bouchoux và Isabelle Nazare Aga thì chúng ta có thể nêu ra 20 dấu hiệu ở một người mắc chứng rối loạn ái kỷ lệch lạc.
Rf "Les pervers narcissiques", Jean-Claude Bouchoux (Editions Eyrolles) et "Les manipulateurs et l'amour", Isabelle Nazare-Aga (Editions de l'Homme).
1- Họ (có thể là đàn ông hoặc đàn bà), hút hết năng lực, ăn tươi nuốt sống người kia.
(Il ou elle vampirise l'énergie de l'autre: l'expression "se faire bouffer" prend tout son sens)
2- Họ không có sự đồng cảm và rất lạnh lùng trong cảm xúc.
(Il ou elle est dénué(e) d'empathie, fait preuve de froideur émotionnelle)
3- Họ lúc nào cũng mang tâm trạng bất mãn kinh niên và có đủ lý lẽ để chứng minh hoàn cảnh đó.
(Il ou elle souffre d'insatisfaction chronique, il y a toujours une bonne raison pour que ça n'aille pas).
4- Họ hạ nhục đối tượng một cách quỷ quyệt. Lúc đầu ngụy trang qua lớp vỏ khôi hài, nói giỡn nói chơi và từ từ sau đó thì họ nói thẳng ra mà không cần phải e dè che đậy gì cả.
(Il ou elle use de dénigrement insidieux, sous couvert d'humour au début, puis de plus en plus directement)
5- Họ tỏ ra vô cảm, dững dưng trước ước muốn của người kia.
(Il ou elle est indifférent aux désirs de l'autre)
6- Họ áp dụng chiến thuật cô lập con mồi.
(Il ou elle s'inscrit dans une stratégie d'isolement de sa proie)
7- Họ muốn chứng tỏ họ là cái rốn của vũ trụ.
(Il ou elle fait preuve d'égocentrisme forcené)
8- Họ làm cho các bạn có mặc cảm tội lỗi.
(Il ou elle vous fait culpabiliser)
9- Họ không thể nào chịu nhận tội hay biết thốt ra lời xin lỗi hết (ngoại trừ đây là một chiến thuật của họ).
(Il ou elle est incapable de se remettre en cause ou de demander pardon (sauf par stratégie).
10- Họ chối từ sự thật.
(Il ou elle s'inscrit dans un déni de réalité).
11- Họ có thể có hai lòng: một người ái kỷ lệch lạc với bề ngoài dễ thương, quyến rủ, thông minh và vị tha. Ngược lại rất độc tài, u tối, và tàn phá trong chốn riêng tư.
(Il ou elle joue un double jeu: le pervers narcissique se montre charmant, séducteur, brillant – voire altruiste – pour la vitrine; tyrannique, sombre et destructeur en privé)
12- Họ bị ám ảnh bởi hình ảnh xã hội.
(Il ou elle est obsédé(e) par l'image sociale)
13- Họ áp dụng tài hùng biện một cách đáng sợ. Việc đối thoại để giải quyết xung độ trở nên vô vọng.
(Il ou elle manie redoutablement la rhétorique: le dialogue pour dépasser le conflit tourne à vide)
14- Họ xen kẻ lúc nóng, lúc nguội, và biết kềm chế lúc nào họ đi quá đà.
(Il ou elle alterne le chaud et le froid, maỵtrise l'art de savoir jusqu'où aller trop loin)
15- Họ có một tâm thần cứng ngắt.
(Il ou elle est psychorigide)
16- Họ mang một nỗi lo âu sâu đậm và không thể nào chịu đựng được sự sung sướng của người kia.
(Il ou elle souffre d'anxiété profonde, ne supporte par le bien-être de son partenaire)
17- Họ cảm thấy một nhu cầu cần phải phá hỏng hết hạnh phúc quanh họ.
(Il ou elle ressent le besoin compulsif de gâcher toute joie autour de lui)
18- Họ đảo ngược lại vai trò để họ được xem là nạn nhân.
(Il ou elle inverse les rôles et se fait passer pour la victime)
19- Họ phán ra những mệnh lệnh nghịch lý và mâu thuẫn khiến cho mục tiêu mất đi điểm mốc. Tâm trí trở nên rối loạn mặc dù họ là người thông minh nhứt. Paul Claude Racamier, người đặt ra ý niệm ái kỷ lệch lạc nói rằng đây thật sự là "biển thủ của trí thông minh".
(Il ou elle use d'injonctions paradoxales et contradictoires: la cible perd ses repères, son esprit devient confus, même quand il est des plus brillants. Paul-Claude Racamier, inventeur de la notion de pervers narcissique, parle d'un véritable "détournement de l'intelligence)
20- Họ cảm thấy được nhẹ nhõm một cách bệnh hoạn khi kẻ kia bị hạ xuống thật thấp.
(Il ou elle éprouve un soulagement morbide quand l'autre est au plus bas)
Trắc nghiệm: Bạn có đang sống chung với người mắc bệnh ái kỷ lệch lạc không?
(Test: Vivez vous avec un perver narcissique?).
Bài viết nầy được phỏng dich từ bài chủ đề Pourquoi ils triomphent: Les pervers narcissiques ? đăng trong tập chí L'Express international số 3220-semaine du 20 au 26 mars 2013.
Xin bạn hãy trả lời các câu hỏi dưới đây của nhà tâm lý hoc Yvane Wlart. Bà là chuyên viên ngành tâm lý học lâm sàng tại Université Paris Descartes và đồng thời cũng là tác giả của 2 tác phẩm nổi tiếng Petites violences ordinaires và La violence psycholgique en famille.
1- Bạn có cảm thấy được thoải mái và an tâm khi có sự hiện diện của bà xã hay ông xã không? có khi nào bạn vẫn là bạn, không cần phải che đậy tánh khí mà không bị bắt bẻ, chỉ trích và bêu xấu?
(Vous sentez vous détendu(e) et rassuré(e) en présence de votre conjoint? Pouvez-vous être vous-même sans qu'il vous critique ou semble vous dévaloriser?)
2- Ổng xã hay bả xã có khi nào chia sẻ các sở thích của họ với bạn không? Và người ta có quan tâm đến sở thích của bạn không?
(Partage-t-il ses centres d'intérêt avec vous, et sintéresse-t-il aux vôtres?)
3- Có khi nào bà xã hay ông xã bạn nói ra một cách quỵt tẹt và chân tình về họ không?
(Parle-t-il ouvertement et honnêtement de lui-même?)
4-Bạn có thường nhận dược cử chỉ triều mến, âu yếm, cảm thông và sự nâng đở từ chồng hay từ vợ bạn không?
(Obtenez-vous le plus souvent tendresse, compréhension et soutient de sa part?)
5- Hình như chồng hay vợ không có cùng chung kỷ niệm về các biến cố và hiểu biết như nhau.
(Semble -t-il ne pas avoir les mêmes souvenirs des évènements que vous, ni la même compréhension?)
6- Ổng xã hay bà xã có thường xuyên tỏ vẻ khó chịu hay nổi xung thiên đối với bạn không?
(Vous parait-il régulièrement irrité ou en colère après vous?)
7-Người đó không nhìn nhận là họ đang tức giận nhưng thật sự rõ ràng ra là như vậy. Hay họ cố tình chối từ và trốn sâu trong sự im lặng và bất giao tiếp (chiến tranh lạnh)?
(Refuse-t-il d'admettre qu'il est en colère quand c'est manifestement le cas,ou nie-t-il se réfugier dans le silence et l'absence de communication?)
8-Bạn có thường cảm thấy lúng túng và bực tức trước câu trả lời và phản ứng của bà xã hay của ông xã giống như cả hai người không nói cùng một thứ ngôn ngữ?
(Vous sentez-vous souvent perplexe et frustré(e) par ses réponses et ses réactions comme si vous ne parliez pas le même langage?)
9 -Bạn có cảm thấy như lúc nào cũng phải sống trong sự cảnh giác, trong tâm trạng báo động và nghi kỵ vì không biết mình phải nói hay làm gì để không tạo nên rắc rối.
(Vous sentez-vous souvent sur le qui- vive, dans un état d'alerte et de méfiance en ne sachanh trop quoi dire ni faire pour ne pas créer de problèmes?)
10- Có khi nào bạn che giấu những chuyện tầm thường để tránh khỏi bị ông xã hay bà xã có ý tưởng xấu?
(Vous arrive-t-il de cacher des choses banales pour éviter des réflexions désagréables.)
Kết quả
* Nếu bạn trả lời khẳng định (réponses affirmatives) ở nhiều câu, từ số 5 đến số 10, thì rất có thể bạn là nạn nhân của bạo hành tâm lý, một loại vũ khí của những người mắc chứng ái kỷ lệch lạc.
Si vous avez plusieurs réponses affirmatives aux questions 5 à 10, il est probable que vous soyez victime de violence psychologiques, l'arme des pervers narcissiques
* Cuộc sống vợ chồng lành mạnh và tốt đẹp nếu có lời giải đáp tích cực (réponses positives) từ câu 1 đến 4, và tiêu cực (réponses négatives) ở những câu còn lại.
Une relation saine correspond à des réponses positives aux énoncés 1 à 4, et négatives aux autres.
Làm sao đối phó lại ảnh hưởng của kẻ mắc chứng ái kỷ lệch lạc?
Đây không phải là chuyện dễ dàng đâu. Các nhà tâm lý học cũng không thống nhứt với nhau về phương cách đối đầu với kẻ mắc chứng ái kỷ lệch lạc.
Khi nạn nhân ý thức được họ là nạn nhân thì cũng đã quá trễ rồi. Vậy làm sao tránh khỏi được ảnh hưởng của kẻ bị ái kỷ lệch lạc?
Nhận diện: họ thường là người rất quyến rũ, thông minh, và dễ làm người khác bị mê hoặc.
Lúc ban đầu, người ái kỷ lệch lạc cho thấy họ có nhiều đức tính tốt, và đây chính là một sự nguy hiểm. Họ hiểu mình, bảo vệ mình đối với xã hội bên ngoài. Bên cạnh họ, mình cảm thấy an tâm.
Họ là hoàng tử hào hoa prince charmant của lòng mình. Và khi sự háo hức của buổi ban đầu tan biến đi rồi thì người đó mới lộ rõ ràng ra chân tướng (nature) thật sự như: xâm lấn (intrusif), dịu dàng (doucereux), hầu như đang bị thôi miên(hypnotique).Nhà và phân tâm học Dominique Barbier còn nói thêm: bí mật của họ là nhận diện phóng chiếu (identification projective) nghĩa là họ gán đại cho người khác những tính nết một cách lạm dụng (abusive).
Thí dụ: chẳng may cho ông xã thay gì cần lái xe chạy tới, ông vô ý lại gài số de và tông vào xe bà vợ đậu ở phía sau. Không biết lỗi, ông còn đổ thừa ẩu là lỗi tại bà không biết cách đậu xe!
Tự bảo vệ bằng cách nào?
Áp dụng chiến thuật vừa gây hấn và biểu dương sức mạnh vừa dịu dàng và nhượng bộ (giả tạo), kẻ ái kỷ lệch lạc biến nạn nhân thành vật thể (objet) và chối từ luôn cả ý niệm về tính khác biệt.(altérité).
Nhà tâm lý học Isabelle Nazare- Aga đề nghị giải pháp"dám!" (Oser). Dám thốt ra các từ: dừng lại (stop),bảo tồn sự trọn vẹn (intégrité), nhằm mục đích đẩy kẻ ngang ngạnh trở về vị trí của họ cho dù mình có vẻ hiếu chiến cũng mặc. Đây là trường của một phụ nữ bị chồng thường xuyên mạ lị là đồ cà chớn thô kệch (pupute) và cô ta uất ức, tức nước vỡ bờ, phản công lại bằng cách chửi ông ta là "mầy là thứ đồ pêđê nhơ nhớp (sale pédé) ngay trước đám đông.
Ngoài ra nạn nhân cũng cần phải có óc phê bình (esprit critique) và phải có lòng tự tin (confiance en soi).
Đối dế quá thì chỉ còn cách là "tẩu vi thượng sách" mà thôi. Trong trường hợp đời sống vợ chồng thì nên tính đến giải pháp "rã hùng" (sortir de la fusion) là hơn.
Tại nơi chốn làm việc, bạn cần phải có thêm đồng minh, ít nhứ là hai người bạn thân để hổ trợ cho bạn khi tình hình trở nên khó khăn và cũng như để giúp làm giảm bớt áp lực lúc nào cũng đè nặng trên người bạn.
Isabelle Nazare-Aga travaille dans son propre cabinet à Paris-16 depuis 1990. Elle est spécialisée en thérapie comportementale et cognitive de groupes d'affirmation et estime de soi.
De plus, elle anime des séminaires " Faire face aux manipulateurs " pour aider les victimes de manipulateurs et de harcèlement moral.
Xin nhấn mạnh , tất cả các cách giải quyết trên đây đều do các nhà tâm lý học u Mỹ đề xướng ra theo nếp văn hóa, tôn giáo, tư duy và xã hội Tây phương.
Còn người Việt Nam mình thì sao?
Kết luận
Ái kỷ lệch lạc là một rối loạn nhân cách vô cùng phức tạp.
Ngành phân tâm học thường đề cập đến hiện tượng nhân cách đôi (dual personality) ở người. Khi thì mình là con người như thế nầy, khi thì thế nọ.
Phải chăng " Con người, một ẩn số" (L'Homme, cet inconnu).
Ôi, thật không hiểu nỗi. /.
Đọc thêm
– Nguyễn Thượng Chánh-Không bao giờ chấp nhận mình thua người khác
http://vietbao.com/D_1-2_2-67_4-207874_5-15_6-1_17-7794_14-2_15-2/
Video: Méfiez vous des pervers narcissiques:ils sont partout.
http://videos.lexpress.fr/actualite/societe/video-mefiez-vous-des-pervers-narcissiques-ils-sont-partout_1232986.html
– L'Express -Pervers narcissique: gare au tyran charmant!
http://www.lexpress.fr/styles/psycho/pervers-narcissique-gare-au-tyran-charmant-comment echapper-a-un-manipulateur_1233305.html
* LeNouvel Observateur- Pervers narcissiques : 20 pistes pour les reconnaỵtre
http://tempsreel.nouvelobs.com/le-dossier-de-l-obs/20120315.OBS3872/pervers-narcissiques-20-pistes-pour-les-reconnaitre.html
* Psychomédia. Qu'est -ce que le trouble de personnalité narcissique?
http://www.psychomedia.qc.ca/pn/modules.php?name=News&file=article&sid=3887
* Psychomédia. Dossier Trouble de la personnalité
http://www.psychomedia.qc.ca/pn/modules.php?name=News&file=article&sid=4111
* Violence, orgueil et modestie
http://www.scienceshumaines.com/-0aviolence-2c-orgueil-et-modestie_fr_2754.html
* Isabelle Nazare Aga. Manipulateurs, pervers narcissiques: Qui sont ils?
http://www.psychologies.com/Moi/Problemes-psy/Troubles-Maladies-psy/Articles-et-Dossiers/Manipulateurs-pervers-narcissiques-qui-sont-ils
Montreal, 2013
Views: 0
