Rodion Romanovich Raskolnikov, một sinh viên trường luật ở Petecbua.
Anh tự coi mình là người phi thường, sống khép kín lòng mình, non nớt trong những suy tư đơn độc, và nung nấu những căm uất về tình trạng bất công, phi nghĩa của xã hội anh đang sống. Từ những lý do này đã khiến anh suy nghĩ rằng mụ cầm đồ Alyona Ivanovna giàu nứt đố đổ vách không làm việc chi mà chỉ sống bằng tiền lời bòn rút của những người nghèo khó.
Theo anh, bà già chủ tiệm cầm đồ này là một con người xấu, bóc lột các kẻ nghèo bằng nghề cầm đồ. Raskolnikov lý luận rằng giết chết bà già này là loại bỏ thứ người xấu của xã hội và với số tiền lấy được của bà già, Raskolnikov có thể tiếp tục theo học và tận tụy giúp ích cho nhân loại. Ngoài ra, biện minh cho một tội ác nhỏ có thể chuộc bằng hàng ngàn hành động tốt lành. Raskolnikov có thể dùng số tiền lấy được để giúp đỡ các kẻ nghèo khó. Anh đã quyết định đến nhà mụ, lạnh lùng lấy búa bổ vỡ đầu mụ và cướp tiền bạc, châu báu. Sau khi mở được két tiền, quay ra chàng gặp ngay em gái mụ cầm đồ, Elizabet. Vì quá hốt hoảng Raskolnikov vung búa đập chết luôn ả.
Sau vụ giết người khủng khiếp đó, dù chưa bị phát hiện, nhưng lương tâm của Raskolnikov vẫn bị dày vò, dằn vặt triền miên. Chàng như người mất hồn tâm thần hoảng loạn, đêm nằm mê sảng vật vã, ngày thì đi lang thang vơ vẩn. Raskolnikov vẫn triền miên trong nỗi ân hận dày vò vì đã giết người cướp của. Tâm trí chàng luôn căng thẳng và nhức nhói; vừa vì sự lẩn tránh tội lỗi, vừa vì những dằn vặt ám ảnh của bản thân khiến toàn thân chàng nhiều lúc rã rời, đầu óc muốn nổ tung.
Các con thân mến!
Tội lỗi là sự vi phạm luật lệ về tôn giáo hay là đạo đức. Nói cách nói khác, bất kỳ ý tưởng, lời nói, hay hành động nào bất xứng, đáng hổ thẹn, gây tổn thương cho người khác, gây mất mát, đau thương cho người khác, hoặc làm xa cách người này với người kia chúng ta đều cho là tội lỗi cả. Và để đền bù xứng hiệp với tội đã phạm là sự trừng phạt hay là giá phải trả thay cho tội lỗi của người đã gây ra.
Romanovich Raskolnikov trong tiểu thuyết “Tội ác và trừng phạt” của nhà văn Nga Fyodor Mikhailovich Dostoevsky đã bị một hình phạt ghê gớm nhất không phải là tù đày nhưng là nỗi nhức nhối dai dẳng vì đã giết chết nhân phẩm của mình và cắt đứt quan hệ với những người thân thiết. Chàng đã thốt lên rằng: “ta đã giết không phải một con người, ta đã giết một nguyên lý”.
Đúng thế các con ạ. Con người sống ở đời đều phải có một nguyên lý sống hay một nguyên tắc sống; nếu chúng ta đánh mất chính nó thì tội ác sẽ bao phủ lấy chúng ta. Các con thấy đó, tội ác hiện hữu và đang hoành hành trong xã hội chúng ta với những mức độ khác nhau. Ba lấy một vài ví dụ cho các con thấy mức độ tội ác và những tác hại của nó nếu chúng ta sống không rèn luyện nguyên tắc và nhân cách sống của mình để xa rời mọi đều tội lỗi:
Trước tiên là tội kiêu ngạo. Đây là tội đầu tiên trong bảy mối tội đầu mà người theo đạo giáo phải tránh. Tội này: mức độ nhỏ thì bất hòa, gây chia rẽ trong gia đình và xã hội; mức độ lớn hơn thì “dối trời, lừa dân” đủ muôn ngàn kế để tư lợi cho bản thân mình.
Kế tiếp là tội ăn gian, n ói dối, tham lam, trôm cắp: trộm cắp nhỏ thì bất an ninh trong khu vực trong khu phố; trộm cắp lớn thì là tham nhũng, tham ô, hối lộ…gây bất công xã hội, chia rẽ giai cấp và làm dân tộc và xã hội nghèo đói, lạc hậu.
Rồi đến tội tà dâm: mức độ nhỏ thì gia đình gẫy đổ, con cái ly tán; mức độ lớn thì nền tảng đạo đức xã hội suy đồi, đồi trụy. …v..v..
Người Maya một tộc dân da đỏ ở vùng Mễ Tây Cơ với một nền văn minh sống lâu đời dựa vào bốn nguyên lý sống mà tới bây giờ vẫn còn ảnh hưởng đến các nền văn hóa Âu-Mỹ:
Nói trung thực: Thực tế cho chúng ta thấy nếu chúng ta chỉ nói đúng điều thực sự nghĩ và tránh dùng từ ngữ để chống lại chính mình hay tán dóc về người khác thì xã hội bớt đi tội ác chống đối lẫn nhau.
Không coi điều gì là cá nhân: Nếu chúng ta suy nghĩ hay coi những điều người khác nói hay làm là phản ánh thực tại của chính họ, giấc mơ của chính họ. Khi chúng ta miễn nhiễm và không tranh chấp đối với ý kiến và hành động đó của người khác, chúng ta sẽ không là nạn nhân của những khổ đau và nghịch lý không cần thiết.
Đừng đặt giả định: Nếu chúng ta có can đảm để hỏi và bày tỏ điều chúng ta thực sự muốn biết và không đoán hay giả định lời nói của ai. Nói chuyện với mọi người một cách rõ ràng nhất, minh bạch để tránh hiểu lầm chúng ta có thể thay đổi toàn diện cuộc đời mình.
Làm việc với nỗ lực cao nhất: Dù trong hoàn cảnh nào, cũng làm hết sức mình, và chúng ta sẽ tránh được chuyện tự xét mình, tự làm khổ mình, và tự hối tiếc.
Chúng ta thuộc sắc dân Á Châu, đất nước nằm sát bên Trung Quốc nên lệ thuộc rất nhiều về nguyên lý sống của Nho giáo (Khổng-Mạnh). Triết lý Nho giáo nhấn mạnh trên tu dưỡng đạo đức cá nhân như: “tu thân, tề gia, trị quốc, bình thiên hạ.” Muốn có cuộc sống tốt đẹp trước tiên phải học “làm người” chính là tu thân. Nhưng mà khi tu thân thì phải theo đạo Ngũ Thường là: Nhân, Nghĩa, Lễ, Trí, Tín.
Các con thân mến!
Thế hệ trẻ các con ngày này quá quen thuộc với các công nghệ cao, tiên tiến và những tiện ích xã hôi mà bao thế hệ của nhân loại đã xây dựng nên. Các con không biết tri ân học hỏi và phát huy lại cậy vào đó có rất nhiều bạn đua đòi, quen cách sống đòi hỏi bố mẹ, sống thiếu mục đích, thiếu lý tưởng, và thậm chí sống ích kỷ riêng cá nhân. Ba nói không bao gồm tất cả giới trẻ nhưng khá nhiều bạn hiện nay bị thiếu hụt về nhận thức về nguyên lý sống hay vẫn chưa biết học cách “làm người”. Chính điều này đã đẩy giới trẻ hiện nay suy nghĩ và làm những việc lệch lạc, sai luật pháp và đạo đức. Các bạn trẻ không lấy thành tích học tập, sự nghiên cứu là niềm tự hào về cách sống và cách học làm người mà chỉ biết đọ nhau những thứ bề bề ngoài như: Xe cộ, quần áo, dày dép, điện thoại, ăn chơi đàn điếm…để mà gây ra bao nhiêu tội ác và nhức nhói cho gia đình và xã hội. Ba xin lấy ví dụ:
Một số bạn trẻ như các con sử dụng Facebook, Youtube thể hiện sự tha hóa về nhân cách khi các con phân bua cùng các bạn về mọi thứ mà các con không hài lòng hay không được thõa mãn. Thậm chí có bạn còn chia sẽ bằng mọi câu chửi mắng, mạt sát và bêu rếu cả bố mẹ sinh ra mình, cả thầy cô dạy mình học làm người. Ba chưa kể đến một số bạn còn đồi trụy, tha hóa tới nỗi đưa các hình khỏa thân của mình lên mạng mà cứ nghĩ là tốt đẹp, là chịu chơi.
Ba không trách hết các con, vì có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến nhân cách của con người nhưng dù sao giáo dục gia đình, giáo dục trong nhà trường luôn là cơ sở nền tảng cho việc giáo dục đạo đức làm người của giới trẻ các con ngày nay. Nói chung các bậc cha mẹ còn chưa chú ý tới những thay đổi nhỏ của con cái mình; nhà trường còn chưa chú trọng đến giáo dục hành vi của các bạn trẻ; rồi khi các triết lý sống đến từ các triết gia như Khổng Tử, Mạnh Tử, Hegel, Nietzsche, Karl Marx, Hồ Chí Minh …v.v.. mà các con học hỏi ở các trường học ảnh hưởng it nhiều tới lối hành sử hiện nay của các bạn trẻ. Ba cho một vị dụ:
Hồ Chí Minh dạy tuổi trẻ Việt Nam rằng: “Yêu Tổ Quốc, Yêu đồng bào” (5 điều Bác Hồ dạy Thiếu Niên & Nhi Đồng) nhưng tuổi trẻ Việt nam phải tin sao đây khi cha mẹ chúng bị tù đày và bị giết trong các trại cải tạo sau 1975, rồi gia đình họ thì bị đánh “Tư sản” tang thương, ly tán và đọa đày ở các nông trường hay kinh tế mới…để rồi bịp bợm xây dựng một nước xã hội chủ nghĩa mà chỉ có độc Đảng. Đảng trị thì giàu có và bốc lột người nghèo…còn đất nước thì nghèo đói, lạc hậu, tràn lan tham nhũng và đồi trụy. Ba thiết nghĩ không có cái tư tưởng Hồ Chí Minh áp dung “100 năm trồng người” có lẽ các thế hệ trẻ các con sẽ sống và vươn mình còn tốt hơn nhiều lần như hiện nay.
Các con thân mến!
Hãy tránh xa các tư tưởng cá nhân, ích kỷ và họm mình của Hegel và Nietzsche, Karl Marx hay Hồ Chí Minh mà chàng Romanovich Raskolnikov ở trên đã lầm tưởng để đánh mất bản thân và nguyên tắc sống của mình.
Tội ác sẽ hủy diệt nhân cách con người và làm con người xa rời chính bản thân mình và người thân và xa rời cả Thượng Đế nữa.
Hãy tạo cho mình cuộc sống đầy sáng tạo, dân chủ, tự do, và vị tha…
Hãy sống bằng chính con tim và khối óc muốn yêu và để được yêu; vì chân cuộc sống thật là ngắn ngủi nên các con phải biết trân quý phải không các con?
Chúc các con hành trang vào đời với tràn đầy bầu nhiệt huyết của tuổi thanh xuân và nhớ là khi các con muốn làm bất cứ việc gì thì trước tiên hãy học cách “làm người” trước đã.
Thương các con
Orange County ngày 22 tháng 5 năm 2012
Ngoan Nguyễn
Views: 0
