Phạm Văn Bản
Vào thế kỷ 18, Đảng Dân Chủ Cộng Hòa (Democratic Republican Party) được gọi tắt là Cộng Hòa (Republican) hoạt động ở Hoa Kỳ do Thomas Jefferson và James Madison thành lập, nhằm chống lại chủ trương và chính sách của Đảng Liên Bang (Federalist Party) lãnh đạo bởi Alexander Hamilton hoạt động mạnh về kinh tế, xã hội, ngoại giao.
Chủ trương của Đảng Dân Chủ Cộng Hòa là bãi bỏ chế độ nô lệ, đưa yêu sách đòi hỏi nhân quyền, dân quyền và ủng hộ quyền tự chủ của các tiểu bang, chống lại hệ thống ngân hàng quốc gia và những thế lực giàu có trong Đảng Liên Bang thời bấy giờ. Khởi thủy sinh hoạt của đảng còn lỏng lẻo, chưa đi vào nề nếp, nhưng tới năm 1800, Thomas Jefferson đắc cử và giữ được quyền lực tổng thống, từ đó Đảng Dân Chủ Cộng Hòa phát triển thành một hệ thống chính quy hoạt động trong các tiểu bang.
Sau chiến tranh Hoa Kỳ và Anh Quốc vào năm 1812 thì Đảng Liên Bang tan rã. Tới thời Tổng Thống John Quincy Adams (1824) lại có quyết định bỏ chữ Cộng Hòa mà dùng chữ Dân Chủ trong danh xưng của Đảng Dân Chủ Cộng Hòa. Thời gian này bên cạnh hoạt động Dân Chủ còn có Đảng Tự Do (Whig Party của người Anh cũ), tuy ít người biết đến nhưng đảng chuyên về thương mại.
Năm 1840 Tổng Thống Tự Do William H Harrison nhậm chức, nhưng qua đời một năm sau. Đảng Whig cũng chấm dứt khi Phó Tổng Thống Không Đảng John Tyler (1941) lên thay. Tới năm 1844 Tổng Thống Dân Chủ James K Polk lại đắc cử và hoạt động song hành đối lập với Đảng Tự Do cho tới thời kỳ Nội Chiến (1861-1865) Đảng Dân Chủ bắt đầu tan rã vì chia rẽ trong việc phân bổ quyền lợi.
Ngay từ thời Tổng Thống Dân Chủ Franklin Pierce (1852) người Dân Chủ đã bất mãn với đảng mình khi đảng ủng hộ Hai Đạo Luật Fugitive Slave Law, đòi hỏi những phần tử nô lệ đã tẩu tán phải trở về chủ cũ, và Kansas – Nebraska Act, là thành lập thêm hai vùng Kansas và Nebraska, cho phép những cư dân nơi này có quyền quyết định qua đầu phiếu là nên duy trì hay bãi bỏ chế độ nô lệ.
Hành động mỵ dân và chủ trương duy trì chế độ nô lệ ở các tiểu bang miền Nam của đảng đã khiến cho những người Dân Chủ chống lại chế độ nô lệ, phải ly khai bỏ đảng hợp cùng những người trong Đảng Tự Do mà thành lập Đảng Cộng Hoà (Republican Party). Vào năm 1860 Tổng Thống Cộng Hòa Abraham Lincoln đắc cử, nhưng lại qua đời đang khi tại chức và Phó Tổng Thống Dân Chủ Andrew Johson (1865) thay thế. Sau đó Đảng Cộng Hòa lại thịnh hành và cầm quyền qua bốn đời tổng thống với nhiệm kỳ bốn năm.
Theo hành trình lịch sử chính trị, Đảng Dân Chủ Cộng Hòa hoạt động từ năm 1800, nhưng Đảng Dân Chủ chính thức sinh hoạt độc lập vào năm 1828, thời Tổng Thống Andrew Jackson. Hai mươi sáu năm sau Đảng Cộng Hoà mới xuất hiện vào năm 1854, hoạt động giúp cho Abraham Lincoln đắc cử tổng thống vào năm 1960.
Vì trung thành với chủ trương ban đầu của đảng mẹ là Dân Chủ Cộng Hòa, cho nên Đảng Cộng Hoà tự xưng là Đảng Kỳ Cựu (Grand Old Party, G.O.P.) Dù sinh sau đẻ muộn nhưng Đảng Cộng Hoà tính đến nay đã đắc cử 19 tổng thống, Đang khi Đảng Dân Chủ chỉ có 15 vị.
Nhìn chung Đảng Dân Chủ Cộng Hòa ngay tự thủa ban đầu đã không song sinh, không ruột thịt, không cá biệt mà chỉ là một tâp hợp, một thực thể, một con người mang ý tưởng như người một nhà. Bởi thế theo dòng thời gian hoạt động đã nảy sinh biến chứng, dị biệt, bất đồng vì các thành viên tuy sống trong một tổ chức, nhưng không cùng quan điểm, không cùng chính kiến, không cùng đối thoại.
Người ta đã xử dụng hình thức đối thoại thành đối thọi với nhau trong những lần bầu cử tổng thống. Hậu quả đi đến là gia đình chính trị này phải ly dị, phải chia tay, phải chia gia tài làm Hai Đảng Dân Chủ và Cộng Hòa, mỗi bên nhận lấy một phần và trở thành Lưỡng Đảng, đường ai nấy đi, việc ai nấy làm, và ai muốn phò đảng nào thì theo.
Nói tóm lại Đảng Cộng Hoà (Republican Party) có huy hiệu (Logo) Con Voi và Ba Ngôi Sao (Elephan and 3 Stars) trước đây có nơi dùng huy hiệu là Chim Đại Bàng (Eagle) với biệt danh là Đảng Kỳ Cựu (Grand Old Party, G.O.P.) – Đảng Dân Chủ (Democratic Party) ngày trước có huy hiệu Gà Trống (Rooster) nhưng nay là Con Lừa (Donkey). Tuy nhiên chúng ta chưa bao giờ thấy Đảng Dân Chủ công bố huy hiệu Con Lừa, nhưng lại dùng biểu tượng Con Lừa một cách công khai.
Ngoài ra Hoa Kỳ còn có những Đảng Độc Lập (Independent Party), Đảng Tự Do (Libertarian Party), Đảng Xanh (Green Party), Đảng Xã Hội (Socialist Party), v.v… Nhưng hai đảng lớn Dân Chủ và Cộng Hòa thường có đủ lực tranh cử và thay phiên nhau ngôi vị tổng thống để cầm quyền.
Khác biệt giữa Cộng Hoà và Dân Chủ
Hai đảng có những nền tảng tổ chức khác biệt – Đảng Cộng Hoà gồm có những thành phần bảo thủ (Conservative) – Đảng Dân Chủ là đất dụng võ cho những người có chủ trương phóng khoáng về mặt xã hội (Liberal).
Đảng Cộng Hoà quan tâm đến con người – Đảng Dân Chủ phục vụ cho xã hội.
Đảng Cộng Hoà chú trọng sự sống con người, dù trong thời kỳ thai nhi nên đã chủ trương cấm phá thai, phò sinh (Pro-Life) – Đảng Dân Chủ không khuyến khích phá thai hay giết người, mà chỉ đề ra quan niệm là tự do chọn lựa tùy thuộc vào quyền quyết định của mỗi cá nhân (Pro-Choice), ai muốn giữa hay phá thai là thuộc quyền của người ấy với ý thức và trách nhiệm của họ.
Về đồng tính luyến ái thì Đảng Cộng Hoà chống triệt để – Đảng Dân Chủ thì tùy theo sở thích và quyết định của mỗi cá nhân để tự do chọn lựa.
Những vấn đề trên đã được tranh cãi hằng trăm năm qua, chớ không phải là chuyện thời sự, nhưng nhìn chung quan điểm này của Đảng Cộng Hoà đã phù hợp với giáo luật của các tôn giáo, gần gủi với phong tục của người Việt, thân quen với văn hóa của nhiều quốc gia Châu Á. Mặt khác xét về tình người và mọi người đều là con Thiên Chúa, thì bạn nghĩ sao?
Đảng Cộng Hoà muốn có một chính phủ trung ương gọn nhẹ, thay vì thành lập ra cơ quan chính quyền kồng kềnh để lo cho dân, và ủng hộ việc thành lập những tổ chức bất vụ lợi (Non-Profit) với hy vọng những tổ chức ấy sẽ giúp cho người nghèo có hiệu quả hơn là cơ quan công quyền – Đảng Dân Chủ lại có chủ trương thành lập những cơ quan chính phủ lớn mạnh để đủ sức điều hành quản trị và chăm sóc tất cả các lãnh vực đời sống nhân dân Hoa Kỳ.
Đảng Cộng Hoà chủ trương thị trường súng đạn tự do, phò súng và ai muốn mua sắm vũ khí đạn dược cũng được, ngoại trừ thành phần tội phạm. Hội Súng Đạn NRA (National Rifle Association) gồm có những thành viên thuộc Đảng Cộng Hoà nhiều thế lực và giàu có, tài phiệt – Đảng Dân Chủ muốn hạn chế và kiểm soát việc lưu hành, xử dụng súng đạn trong cộng đồng xã hội. Nhưng tới ngày nay cho dù Tổng Thống Barack Obama tận tình tranh luận, đưa ra nhiều bằng chứng, luật kiểm soát súng đạn vẫn không được thông qua.
Đảng Cộng Hoà muốn dành ngân sách tối đa cho quốc phòng, như chương trình xây rào dậu biên giới Hoa Kỳ và Mễ Tây Cơ của Tổng Thống Donald Trump – Đảng Dân Chủ lại muốn dùng tiền ấy cho những mục đích an sinh xã hội.
Đảng Cộng Hoà thiên về giải pháp quân sự trong xung đột quốc tế – Đảng Dân Chủ lại chủ trương giải quyết xung đột bằng đường lối ngoại giao trước khi phải xử dụng quân đội.
Đảng Cộng Hoà chống chương trình y tế công cộng và ủng hộ sự lựa chọn cá nhân Pro-Choice, dựa vào chế độ bảo hiểm y tế tư của các hãng xưởng, công ty xí nghiệp – Đảng Dân Chủ lại cho rằng bảo hiểm y tế không phải là một đặc ân (Privilege) mà là một thứ quyền phải được bảo đảm (Right) cho nên chính phủ phải quan tâm. Lưỡng đảng khi ra tranh cử tổng thống đều hứa hẹn không biết bao lần, nhưng thực tế là sau khi đắc cử từ xưa tới nay vẫn có hàng triệu người Mỹ không có bảo hiểm y tế hay sức khỏe.
Ví dụ: Hai Ứng Viên Tổng Thống kỳ trước, Cộng Hòa John McCain hứa rằng nếu ông đắc cử thì mỗi công dân sẽ nhận lãnh 2,500 Mỹ Kim. Và mỗi gia đình được 5,000 Mỹ Kim trích ra từ nguồn tiền mà ông gọi là Tax Credits để tự mua bảo hiểm ở các công ty tư nhân. Đang khi Dân Chủ Barrack Obama lại phát biểu, những ai đã có bảo hiểm dưới bất cứ dạng thức nào thì giữ nguyên trạng. Còn những người chưa có bảo hiểm sẽ được chính phủ Liên Bang lo liệu. Bên nào nói thì chúng ta nghe cũng đều hấp dẫn, nhưng chưa biết Tổng Thống Hoa Kỳ có thực hiện được không, vì đó chỉ là lời hứa của các ứng viên khi ra tranh cử xưa nay.
Về giáo dục Đảng Cộng Hoà chủ trương tư nhân hoá, không ủng hộ hệ thống trường công lập, và đã từng lên án hệ thống này cũng như tổ chức công đoàn (Union) của ngành giáo chức. Thậm chí trước đây nhiều người Cộng Hoà đã chống đối sự hình thành của Bộ Giáo Dục (The United States Department of Education) khi bộ nầy được thành lập vào năm 1979 – Đang khi Đảng Dân Chủ Pro-Choice về vấn đề phá thai và đồng tính luyến ái, thì Đảng Cộng Hoà lại Pro-Choice về vấn đề giáo dục, với chủ trương cấp tín phiếu (Vouchers) cho sinh viên để có thể tự chọn theo học bất cứ trường tư nào mà người ấy muốn.
Đảng Cộng Hoà có truyền thống giảm thuế cho mọi người nhằm khuyến khích dân chúng mạnh dạn chi tiêu, mua sắm và cho rằng sự tiêu dùng của người dân sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển tốt hơn là sự chi tiêu của chính phủ. – Đảng Dân Chủ thì làm ngược lại, tin tưởng rằng chính phủ phải đóng vai trò quan trọng trong việc giảm thiểu sự nghèo đói và bất công xã hội. Để có thể làm chuyện nầy, họ chủ trương tăng thuế.
Theo đúng chủ trương của đảng mình, ví dụ: Tổng Thống Cộng Hoà Donald Trump cũng thực hiện chính sách của Tổng Thống Bush, chủ trương giảm thuế cho tất cả mọi người, kể cả người giàu. Kỳ trước Tổng Thống Dân Chủ Barack Obama tuyên bố không tăng thuế cho bất cứ người nào có thu nhập hàng năm 250,000 Mỹ Kim trở xuống, và tăng thuế những ai có thu nhập trên số ấy vì cần đánh thuế vào người giàu có, những triệu phú hay tỷ phú.
Song song với sự giảm thuế, Cộng Hoà chống sự tăng lương cho công nhân, viên chức vì như thế sẽ ảnh hưởng đến việc làm ăn của các ngành nghề. Nếu đòi tăng lương, chủ nhân của những ngành nầy sẽ sa thải công nhân, giảm các dịch vụ cung cấp, ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt kinh tế. – Chính sách của Dân Chủ thì ngược lại, thay vì giảm thuế và giữ mức lương cố định, đảng chủ trương tăng lương để giúp đỡ giới lao động nghèo, và khi giới này có thu nhập khá, nhờ tăng lương thì cũng sẵn sàng mua sắm để thúc đẩy kinh tế.
Phần lớn người Cộng Hoà tin rằng sinh hoạt của con người không ảnh hưởng lớn đến bầu khí quyển và trái đất. Nhưng nếu có hiện tượng gọi là toàn cầu bị nóng lên (Global Warming) thì đó là chuyện tự nhiên không phải do con người làm ra. Cộng Hòa cho rằng, nếu áp đặt những điều luật khắt khe để bảo vệ môi trường thì sẽ ảnh hưởng xấu đến sinh hoạt kinh tế. – Ngược lại Đảng Dân Chủ tin rằng ngoài thiên nhiên, chính sự sinh hoạt bừa bãi của con người đã làm cho trái đất nóng dần, bầu khí quyển trở nên ô nhiểm, tạo môi trường cho virus phát sinh. Công trình nghiên cứu của cựu Phó Tổng Thống Dân Chủ Al Gore đã chứng minh điều này và đoạt giải Nobel.
Vì thế quan điểm môi sinh của phía Cộng Hoà cũng dần dà thay đổi trước những công trình nghiên cứu khoa học và sức ép của quốc tế. Ví dụ, vào năm 2008 Chính phủ Bush đã chấp nhận và giảm lượng khí thải nhà kính trước sự thay đổi khí hậu của quả địa cầu. Nhưng Tổng Thống Cộng Hòa Donald Trump lại rút tên khỏi Hiệp Định Paris (2015) với chính sách “Nước Mỹ Trước Tiên” vì gây tổn hại cho Hoa Kỳ và không giúp các quốc gia gây ô nhiễm làm giàu.
Đảng Dân Chủ mang tiếng là thủ phạm của các chương trình trợ cấp xã hội. Nhưng vào năm 1996, dưới thời Tổng Thống Bill Clinton (1993-2001) đã thực hiện việc Cải Tổ Trợ Cấp (Welfare Reform) đòi hỏi những người nhận trợ cấp phải có việc làm bán thời gian. Chương trình cải tổ này của Dân Chủ cũng được Đảng Cộng Hoà ủng hộ mạnh mẽ.
Đảng Cộng Hoà chủ trương một nền kinh tế gọi là Laissez-Faire Economics, chính sách kinh tế để mặc cho tư nhân vận hành, chính phủ không nên đóng một vai trò uốn nắn nào cả. Đảng Dân Chủ thì ngược lại với chủ trương chính phủ phải để mắt vào tất cả mọi sinh hoạt của quốc gia, kể cả kinh tế.
Nhưng vụ khủng hoảng kinh tế đã làm Tổng Thống Cộng Hòa George W. Bush (2000) phải tạm quên truyền thống Cộng Hoà mà hành động như người Dân Chủ can thiệp mạnh mẽ vào kinh tế, kêu gọi quốc hội chuẩn thuận ngân sách 700 tỷ để cứu nguy các hệ thống ngân hàng và thị trường chứng khoán sụp đổ. Tổng Thống Bush đã bị đa số các dân biểu và thượng nghị sĩ Cộng Hoà chống đối và kết án ông là người đầu hàng Dân Chủ. Nhờ sự ủng hộ đông đủ của phía Dân Chủ nên dự luật can thiệp vào kinh tế mới được thông qua.
Từ khi thành lập Đảng Cộng Hoà đi tiên phong trong cuộc giải phóng chế độ nô lệ, nên đã thu hút đa số người da đen. Nhưng hiện nay người ta cho rằng Cộng Hoà là Đảng của người da trắng, của những người có thế lực giàu có, cho nên đảng không còn nhiều người da đen ủng hộ.
Đảng Dân Chủ lập trường lúc đầu cũng chao đảo, khi thì ủng hộ chủ trương giải phóng nô nệ, khi thì lại muốn duy trì hai đạo luật “phò nô” Fugitive Slave Law và Kansas-Nebraska Act. Nhưng tới nay lại được coi là đảng của những người thiểu số, được đa số người da đen và các nhóm dân thiểu số ủng hộ. Theo tài liệu Thư Viện, thì đa số người Việt thế hệ già thường bầu cho Cộng Hoà, ngược lại thế hệ trẻ có khuynh hướng ủng hộ Dân Chủ, và các sắc dân Á Đông: Nhật, Tàu, Ấn Độ, Đại Hàn cũng phần lớn bầu cho Dân Chủ.
Dư luận đồn rằng về khả năng quốc phòng thì Cộng Hoà có ưu thế hơn Dân Chủ, nhưng Đảng Dân Chủ lại điều hành về kinh tế tốt hơn Cộng Hoà. Nhìn lại lịch sử, những cuộc khủng hoảng kinh tế đều rơi vào thời Tổng Thống Cộng Hoà.
Cuộc Đại Khủng Hoảng I (Great Depression) vào năm1929 dưới thời Tổng Thống Cộng Hoà Herbert Clark Hoover, từ thị trường chứng khoán Phố Wall, khủng hoảng lan rộng ra tất cả các lĩnh vực khác, và trở thành cuộc khủng hoảng toàn diện kinh tế, chính trị, xã hội khiến cho hàng triệu người thất nghiệp, hàng triệu người bị mất nhà cửa, hàng triệu người chết đói không có của ăn trong khi hãng sản xuất thực phẩm thừa thãi phải đổ xuống biển.
Mọi thứ chỉ thay đổi khi Tổng Thống Dân Chủ Franklin Delano Roosevelt đắc cử vào năm 1932, can thiệp và khởi động chương trình trợ cấp thất nghiệp cho người dân, ổn định thị trường bằng cách hạn chế sản xuất vì cung nhiều hơn cầu, khuyến khích phát triển chương trình an sinh xã hội. Thực là chuyện có một không hai trong lịch sử chính trị, Dân Chủ đã cải tổ các hoạt động của cơ quan chính quyền, chấn hưng được nền kinh tế từ thời đó tới nay. Dân Chủ cũng đạt một kỳ công là thiết lập được chương trình Phúc Lợi Xã Hội (Welfare and Social Security) giúp đỡ người nghèo, giải quyết vấn đề bất công xã hội mà cho tới nay nhiều người vẫn còn được hưởng.
Suy trầm kinh tế (Economic Recession) toàn cầu 2007-2008 là Cuộc Đại Khủng Hoảng II lại xảy ra dưới thời Tổng Thống Cộng Hòa George W. Bush (2001-2009), tình hình cũng tương tợ thời Thế Chiến II. Bên cạnh chiến sự khó khăn tại Iraq và A Phú Hãn, tình trạng kinh tế Hoa Kỳ cũng trên bờ vực thẳm, đổ vỡ hàng loạt hệ thống ngân hàng, đói tín dụng, sụt giá chứng khoán và mất giá tiền tệ quy mô lớn khiến cho hãng xưởng xí nghiệp phải đóng cửa, đa số người dân thiệt hại. Cuộc khủng hoảng từ Hoa Kỳ lan rộng ra khắp nơi trên thế giới, dẫn tới đổ vỡ tài chính, suy thoái kinh tế, suy giảm tốc độ tăng trưởng của nhiều nước trên thế giới.
Tổng Thống Dân Chủ Barack Obama (2009-2017) trong nhiệm kỳ đầu với sáng kiến kích thích nền kinh tế dẫn đến việc ban hành Đạo Luật Phục Hồi và Tái Đầu Tư (2009), Đạo Luật Giảm Thuế và Tạo Việc Làm (2010) để có thể đối phó với suy thoái trong giai đoạn 2007-2009 của Cộng Hòa. Tiếp đến Dân Chủ ban hành các Đạo Luật Chăm Sóc và Bảo Vệ Bệnh Nhân Hợp Túi Tiền, Bảo Vệ Người Tiêu Dùng, và bãi bỏ Đạo Luật Don’t Ask, Don’t Tell Repeal Act (2010).
Sự bùng phát nạn dịch Ebola Virus ở Châu Phi, thì ngày 16 tháng 9 năm 2014 Tổng Thống Dân Chủ cảnh báo về dịch bệnh không chỉ đe dọa đến an ninh khu vực, mà còn là mối đe dọa tiềm ẩn đối với an ninh thế giới. Vì nếu các nước sụp đổ, kinh tế nổ bùng thì toàn dân hoảng loạn và ảnh hưởng trầm trọng tới Hoa Kỳ.
Hoa Kỳ đã cấp tốc gởi 3000 quân nhân phòng chống Ebola Virus đến vùng Tây Phi, và kêu gọi cả thế giới hành động nhanh chóng để cứu giúp cho hàng trăm ngàn người bị lây nhiễm. Hoa Kỳ sẵn sàng đóng vai trò trọng yếu trong việc đối phó với dịch bệnh đang lây lan rất nhanh, với tỷ lệ tử vong rất cao. Hoa Kỳ đã thiết lập một trung tâm chỉ huy ở Monrovia thủ đô Liberia, một trong ba quốc gia bị Ebola Virus hoành hành. Hoa Kỳ đã lập một cầu không vận để vận chuyển thiết bị và nhân viên y tế một cách nhanh chóng đến Châu Phi. Hoa Kỳ đã xây dựng những trung tâm điều trị mới, những bệnh viện dã chiến, và lập một trung tâm huấn luyện đào tạo y khoa mỗi tuần 500 nhân viên cho các nước bị nạn dịch.
Theo thống kê của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), Ebola Virus vừa lây lan đã khiến cho hơn 2.400 người thiệt mạng, trong tổng số gần 5,000 ca nhiễm. Theo dự báo thì có tới 20,000 người bị lây nhiễm trong một thời gian rất ngắn, nhưng nhờ sự can thiệp nhiệt tâm nhiệt tình của Hoa Kỳ đã kịp thời chận đứng cơn đại dịch và giải cứu nhân loại.
Theo BBC: Vào năm 2019 Bộ Y tế và Nhân Sự Vụ dưới quyền Tổng Thống Cộng Hòa Donald Trump đã tiến hành một cuộc diễn tập đại dịch Bệnh truyền nhiễm Đỏ, trong đó Hoa Kỳ giả định là có một đại dịch cúm xuất phát từ Trung Quốc và lây lan ra khắp thế giới.
Nhưng Đại Khủng Hoảng III vẫn tái diễn bao gồm khủng hoảng y tế, khủng hoảng kinh tế, khủng hoảng tài chánh khi chỉ số thị trường chứng khoán suy thoái do tác động của đại dịch Corona Virus trên toàn thế giới, toàn bộ các quốc gia, toàn thể nhân loại. Đang khi thế giới thì trong tình trạng mâu thuẫn và đối nghịch gia tăng giữa các cường quốc, giữa chủ nghĩa dân túy và toàn cầu… khiến cho nạn dịch bùng phát, truyền thông dối trá (Fake News) đang được cổ vũ và có tổ chức bài bản… Tất cả đang tạo cho Trung Quốc một cơ hội thuận lợi để chi phối tiến trình toàn cầu hóa, xâm lược giống như Cô Vi nhằm thực hiện chính sách mượn đất đã có từ thời Hán Vũ Đế.
Views: 0
