Marta An Nguyễn dịch
Từ bình diện thánh hiến cho các ông đã lập gia đình sắp tới đến làn sóng những người di dân, bây giờ Đức Phanxicô là mục tiêu của những người tiến bộ… và những người bảo thủ, ngài đơn độc hơn bao giờ hết.
Chiếc xe Ford Focus cũ màu xanh lên đường đến đan viện Mẹ Giáo hội. Ra khỏi xe là bóng dáng người mặc áo trắng với dáng đi đầy năng lực. Đức Phanxicô sẽ đến thăm Đức Bênêđictô XVI danh dự. Chắc chắn Đức Phanxicô muốn tìm một chút thanh thản bên Đức Bênêđictô XVI, vì ngoài ngày 14 tháng 10, khi nữ hoàng Tây Ban Nha Sofia, khi nhiều nguyên thủ Quốc gia và các nhà cầm quyền trong đó có bộ trưởng Ngoại giao Pháp Jean-Yves Le Drian và 70.000 giáo hữu về Rôma dự lễ phong thánh Đức Phaolô-VI, Tổng Giám mục Romero và năm thánh khác thì những dịp hân hoan vui mừng trở thành hiếm ở Vatican. Có phải đây là năm kinh khủng của Đức Phanxicô không?
Trong những tháng qua, các vụ tai tiếng lạm dụng tình dục trong hàng giáo sĩ, có một số vụ có từ những năm 1950 đã liên kết nhau, dẫn đến các vụ từ chức hàng loạt. Của toàn Hội Đồng Giám Mục Chi-lê, của hồng y uy quyền và Tổng Giám mục danh dự của bang Washington McCarrick và bao nhiêu người khác ở Úc, Đức, Ai Len…
Chưa kể đến bức thư của cựu sứ thần Vigano ở Mỹ, tại chức từ năm 2011 đến năm 2016, được công bố ngày 26 tháng 8 – 2018 khi Đức Phanxicô đang đi Ai Len. Tố cáo mạng lưới đồng tính, bức thư xấc xược yêu cầu giáo hoàng từ nhiệm!
Một kiểu “Tôi tố cáo” thật kinh ngạc, mà đó chỉ là tiếng kêu giận dữ của một giám mục bị tổn thương vì không được cả Đức Bênêđictô XVI, lẫn Đức Phanxicô nâng lên hàng hồng y.
Tất cả các sự việc này đã thúc đẩy Đức Giáo hoàng công bố một bức thư ăn năn, gởi đến các tín hữu công giáo toàn cầu: “Những người vi phạm hoặc che giấu các tội ác tình dục đã tàn phá sự toàn vẹn của con người, cuộc sống riêng tư tâm lý của hàng ngàn trẻ em bị các linh mục, giám mục vi phạm. […] Tầm mức quy mô và nặng nề đòi hỏi chúng ta phải hành động một cách toàn cầu và cộng đoàn.” Những chữ với một mức độ nghiêm trọng vô song.
Tại Vatican, các người khinh phụ nữ và các giám chức đầy tham vọng coi thường phụ nữ
Theo bà Lucetta Scaraffia, giáo sư và là chủ bút phụ trương “Phụ nữ, Giáo hội, Thế giới” của báo L’Osservatore Romano cho biết: “vấn đề là cho đến bây giờ, các giám mục cực mạnh không dưới sự kiểm soát của ai. Và khi một trong họ hay một trong các linh mục của họ lạm dụng người trẻ, giỏi nhất là họ tố cáo ở tòa án Vatican và các thủ tục ngừng ở đó. Nếu trong môi trường khép kín này, phụ nữ không phải là kẻ thù thì vấn đề sẽ được tự nhiên hơn, sẽ bớt căng thẳng, bớt xung đột hơn…
Nhưng ở Vatican, những người ghét phụ nữ và các giám chức đầy tham vọng coi thường phụ nữ. Nhất là họ không muốn cạnh tranh với phụ nữ.”
Các thảm kịch này đã làm cho đại học thế giá Gregoria – giáo hoàng học viện được các linh mục Dòng Tên thành lập năm 1556 – cách đây vài năm phải mở Trung tâm Bảo vệ Trẻ vị thành niên và các tu sĩ Dòng Tên gần đây đã mở chứng chỉ “phao cứu” nhắm giúp các nam nữ tu sĩ, các linh mục và giáo dân.
Chưa từng có trước đây: Đức Giáo hoàng và các hồng y cùng đi xe buýt.
Tất cả đã thúc dục giáo hoàng Argentina phải giữ phản xạ của người trên thục địa để cai quản, một hồng y cao siêu lỗi lạc buông ra:
“Bây giờ là một con cáo giữa bầy sói”.
Tháng 2 – 2019, ngài sẽ họp với tất cả chủ tịch các hội đồng giám mục trên thế giới, có nghĩa là họp với các “giám mục sếp” để “làm việc” về việc bảo vệ trẻ vị thành niên.
Ngài cũng buộc phải suy nghĩ lại về “chính quyền song song” của mình, Hội đồng các hồng y được gọi là C9, thành lập cách đây năm năm để đẽo gọt một hiến pháp tông đồ mới.
Hai trong các thành viên của hội đồng này, hồng y người Úc Pell, Tổng trưởng Kinh tế, hồng y người Chi-lê Errazuriz, Tổng Giám mục danh dự giáo phận Santiago bị có vấn đề, vì thế đây là dịp để tái tổ chức lại phương pháp làm việc.
Trong tinh thần này, Đức Phanxicô đã bổ nhiệm Đức ông Marco Mellino làm phó tổng thư ký Hội đồng các hồng y. Nhưng một người thân cận với Đức Phanxicô cho biết, “Mong muốn thay đổi này luôn tạo thêm căng thẳng, thêm hụt hẫng. Một số người hiểu rằng, các dàn xếp với trời và các “phối hợp” khác không còn hợp thời.
Tái cấu trúc là một ván bài phức tạp. Ý thì tốt, nhưng liệu có phải đó là giải pháp tốt nhất khi gộp chung các ban bộ khác nhau cả về lịch sử lẫn kinh nghiệm không?
Không có gì là đơn giản!”
Như một giám chức ranh mãnh nói đùa: “Các hồng y là những người bạn vô ích, nhưng là các kẻ thù nguy hiểm.”
Ngoài sự đau đớn tạo ra do không biết bao nhiêu sự việc gây ra, Đức Giáo hoàng vẫn đảm trách trọn vẹn sứ vụ mục vụ của mình. Vừa về sau chuyến đi lần thứ hai mươi lăm ngoài nước Ý ở Lituani, Lettoni và Estoni, ngài chủ tọa thượng hội đồng các giám mục và chuẩn bị cho Ngày Thế giới Trẻ sẽ diễn ra ở Panama tháng 1 – 2019.
Một người bạn cho tôi biết, ngài có dự định đi ở Âu châu, đến Bulgaria và Rumania.
Về mặt ngoại giao, Vatican vừa ký một thỏa hiệp tạm thời với Bắc Kinh, thành quả của một mong chờ lâu dài.
Bây giờ các giám mục của Cộng hòa nhân dân Trung quốc sẽ được Rôma bổ nhiệm sau khi tham khảo với chính quyền Trung quốc.
Bậc độc thân của chức thánh không phải là một giáo điều, đó chỉ là một truyền thống giáo hội mà người ta có thể đặt câu hỏi.
Linh mục Federico Lombardi bình luận: “Đây là một chiến thắng”, linh mục là tu sĩ Dòng Tên, người am tường vấn đề Trung quốc, ngài là người điều khiển văn phòng báo chí từ năm 2006 đến năm 2016 và làm việc lâu dài ở đài truyền thanh và truyền hình Vatican, ngài cho biết: “Chính quyền Trung quốc nhận biết quyền uy thiêng liêng của Giáo hoàng, một quyền uy hiệp thông với Giáo hội hoàn vũ! Một thỏa hiệp tạm thời nhưng là bước đầu tiên quan trọng dù sự dàn xếp này làm bực lòng các người bảo thủ của nhiều nước, trước hết là nước Mỹ, họ lo lắng về mối quan hệ giữa Tòa Thánh và Trung quốc.”
Đồng nghiệp người Uruguay Hernán Reyes của tôi, ông biết cựu Tổng Giám mục Buenos Aires, theo ông phân tích thì “phái hữu Mỹ này căm ghét giáo hoàng vì ngài lên án sự hách dịch của tiền bạc, lên án tham nhũng không ngừng, chống án tử hình, bảo vệ người di dân một cách không điều kiện, xích lại gần Trung quốc theo cách của mình”.
Chắc chắn, qua rất nhiều hiệp hội gây quỹ, từ xa xưa, cánh hữu công giáo Mỹ đã rất hào phóng với Vatican.
Nhưng giáo hoàng Argentina không muốn vì bất cứ lý do nào mà phải xây dựng đường lối chính trị của mình trên đồng đola Mỹ.
Chính trong bầu khí đặc biệt này mà thượng hội đồng giới trẻ được tổ chức trong gần một tháng, họp để tham khảo các vấn đề quan trọng, để đưa ra các đề nghị cụ thể cho giáo hoàng, người quyết định cải cách hay có các định hướng mới.
Kỳ họp thượng hội đồng này dưới sự chủ tọa của Đức Phanxicô, các giám mục trên các châu lục, trong đó có hai giám mục Trung quốc lần đầu tiên đến, các dự thính viên và các chuyên gia, tất cả gồm 350 thành viên họp ở Vatican để tranh luận về giới trẻ, đức tin và phân định ơn gọi.
Điều này có nghĩa, giữa các vấn đề khác, ngầm suy niệm về bậc độc thân của chức thánh.
Đó là hồng y Quốc Vụ Khanh Parolin diễn tả.
Ngày khai mạc, ngài nhắc lại, “Bậc độc thân của chức thánh không phải là một giáo điều, đó chỉ là một truyền thống giáo hội mà người ta có thể đặt câu hỏi, không cần chờ một sự thay đổi triệt để nhưng một quá trình tiến hóa dần dần”, lời phúc âm?
Các lời tuyên bố của hồng y Quốc Vụ Khanh mở ra một con đường mới?
Có thể đây là đầu mối để đi tới vấn đề tế nhị này trong lần thượng hội đồng các giám mục tháng 10 năm 2019 dành cho vùng Amazzonia chăng?
Ở Rôma, những người táo bạo nhất nghĩ có một khả năng thánh hiến các ông đã lập gia đình. Trong tinh thần tiến bộ của họ, những người thận trọng nhất nghĩ, giáo hoàng này sẽ tạo thêm chỗ đứng và trách nhiệm cho các phó tế.
Không một ai hy vọng ngài sẽ tạo các nữ phó tế, thậm chí cho phép phụ nữ bầu trong kỳ thượng hội đồng sắp tới.
Vì cho đến giờ này, trong hội đồng trang nghiêm này, chỉ có các giám mục hay bề trên dòng ở thứ hạng giám mục mới có quyền ưu tiên này.
Linh mục Dòng Tên Mỹ có ảnh hưởng Thomas Reese, người ủng hộ hôn nhân cho các linh mục phân tích phương pháp tinh tế “bergoglio”:
“Theo tôi, điểm thực dụng và đường lối chính trị của Đức Phanxicô có thể làm cho các thành viên thượng hội đồng xây dựng trên các vấn đề của trường hợp Amazzonia. Trong các vùng đất này, có rất ít linh mục. Do đó người dân hoàn toàn một mình. Nếu có một linh mục đến làm mục vụ cùng với gia đình sẽ trở nên lành mạnh và dễ dàng hơn. Một ý tưởng xuất phát một cách chính thức từ giám mục đoàn hiện diện chứ không phải của Giáo hoàng…”
Thêm nữa, tại thượng hội đồng vừa kết thúc, Thượng phụ maronit Bechara Boutros Raï của tòa thượng phụ Antioche và của toàn vùng Đông phương, vì chức vụ cao của ngài, theo nghi thức, ngài được xếp ngồi bên cạnh Đức Phanxicô, ngài ủng hộ cho việc phong chức các ông đã lập gia đình:
“Tôi có một kinh nghiệm tốt, vì ở Giáo hội maronit chúng tôi, chúng tôi có thể lập gia đình. Làm thế nào hình dung một người, dù họ hiến đời mình cho Chúa, hàng ngày họ lại sống trong bốn bức tường?
Họ cần yêu thương, hay ít nhất họ cần ở với một người trong gia đình! Các linh mục của chúng ta được đào tạo trong những gia đình rất tốt, những gia đình cho thế hệ sau các nam nữ tu sĩ, các giám mục, các thượng phụ.
Đó là một lựa chọn tự do, nhưng phải được thực hiện trước, trước khi dâng hiến cho Chúa: hoặc giữ bậc độc thân, hoặc có hợp đồng hôn nhân; bằng không, giống như tôi, tôi vào nhà dòng. Tôi thuộc về giáo phái Mariamit và tôi sống cho đến khi tôi được bầu làm thượng phụ trong cộng đồng. Hơn một nửa số linh mục chúng tôi ở trong trường hợp này, và chúng tôi không có tai tiếng, chỉ có các kinh nghiệm tích cực. Từ năm năm nay, nhờ quyết định được Đức Giáo hoàng chấp thuận, một số các linh mục lập gia đình của chúng tôi làm mục vụ bên ngoài lãnh vực của tòa thượng phụ. Vì thế ở Pháp có các linh mục maronit kết hôn.”
Nhưng đây không phải là những người duy nhất trong tình trạng này. Ở Âu châu và nhất là ở Pháp có một số các cựu linh mục anh giáo lập gia đình và trở lại đạo công giáo, họ là các linh mục có vợ có con của Giáo hội công giáo.
Và nếu đó là chìa khóa? Hồi tiếp ở thượng hội đồng sắp tới…
Marta An Nguyễn dịch
Views: 0
